Шаҳар кўчалари тармоқларининг режаси ишлаб чиқариш корхоналари, турар жой мавзелари, жамоат бинолари, вокзаллар, пристанлар, шунингдек, шаҳар ташқарисидаги йўлларнинг туташишларини жойлаштириш билан белгиланади

1-savol
Шаҳар кўчалари тармоқларининг режаси ишлаб чиқариш корхоналари, турар жой мавзелари, жамоат бинолари, вокзаллар, пристанлар, шунингдек, шаҳар ташқарисидаги йўлларнинг туташишларини жойлаштириш билан белгиланади.
Эски шаҳарларнинг режалаштирилиши ижтимоий, топографик ва иқлим шароитларининг таъсирида тарихан юзага келган (таркиб топган). Янги шаҳарларни режалаштиришда аҳоли учун энг яхши қулайликлар яратишдек асосий тамойилдан келиб чиқилади. Янги шаҳарларни режалаштириш, мавжуд шаҳарларни ривожлантириш ва қайта қуриш каби, саноат, транспорт алоқаларини жойлаштиришни, турар жой мавзелари учун энг яроқли участкалар танлашни ва яшил массивлар яратишни ҳар томонлама ўрганишга асосланади.
Шаҳарларни режалаштиришнинг бир нечта тизимлари фарқ қилинади: радиал, радиал-ҳалқасимон, тўғри тўртбурчакли ва аралаш (1-расм).



Кўпгина қадимий шаҳарлар-қалъалар учун радиал-ҳалқасимон режалаштириш тизими хосдир. Бундай режалаштиришга эски Фарғона шаҳри мисол бўла олади. XVII...XVIII асрларда асос солинган шаҳарлар, одатда, тўғри тўртбурчакли режалаштиришга эга.
Аралаш режалаштириш тизимида мунтазам тўғри тўртбурчакли режалаштириш диагонал кўчалар-нурлар ётқизиш билан қўшиб олиб борилади, улар тўғри тўртбурчакли режалаштиришдаги бироз бирхилликларни бузади ва чиройли майдончалар ҳамда кўчалар перспективасини вужудга келтиради.
Янги шаҳарларни лойиҳалашда кўчалар тармоғи режаси шаҳардаги ҳаракатланиш оқимларининг кўзда тутилган йўналишларига асосланиб белгиланади. Ишлаб чиқариш корхоналари, муассасалар, вокзаллар, пристанлар ва жамоат фойдаланадиган жойларнинг жойлашуви ҳақидаги маълумотларни таҳлил қилиб, юк оқимларининг йўналиши ва миқдори белгиланади. Биринчи навбатда, энг қисқа йўналиш бўйича асосий магистраллар лойихаланади. +олган кўчалар турар жой мавзеларини саноат корхоналари, муассасалар, вокзаллар ва ҳоказолар билан қулай транспорт алоқаси билан боғлаш шартига кўра асосий магистралларга ёрдамчи йўллар тарзида жойлаштирилади.