Sh. R. Ikramov, R. N. Abdullaev maxsus texnologiya (Donali trikotaj qismi) “ t afakku r b o ‘sto n i”

5.2. Paypoqning tovon qismini ignadonning bir tomonlama
aylanishida to ‘qish
Aylana ignadonli paypoq to ‘quv avtomatlarida tovon qismini 
ignadonning bir tomonlama aylanishida to ‘qish avtomat unumdorligini 
oshirish, halqa hosil qilish tizimlarini ko‘paytirishga intilish maqsadi 
bilan bog‘liqdir. Aylanma-qaytma aylanishli igna ignadoni aylanasining 
yarmida joylashtira ohnadigan halqa hosil qilish tizimlar soni uchga 
tengdir (undan ortiq joylashmaydi). Ignadon aylanasining ikkinchi 
yarmi halqa hosil qilish zulflari bilan band qihna olmaydi, chunki 
ignadon harakatini o'zgartirish uchun zulf yo‘laklaridan barcha igna 
tovonchalarini chiqarish lozim. Shu sababli halqa hosil qilish tizimlar 
sonini ko‘paytirish, ignadonning aylanma-qaytma aylanishidan voz 
kechishga to ‘g‘ri keldi. Tovon qismini ignadonni aylana harakatida 
hosil qilishda halqa hosil qilish tizimlar soni 8 taga yetkazildi, ayrim 
turlarida esa 12 tizimlardan foydalanilmoqda.
189

---

b
5.10-rasm. Aylana ignadonli paypoq to'quv avtomatlarida ignadonning bir 
tomonlama aylanishida paypoqning tovon qismini to'qish.
Aylana ignadonli avtomatlarda ignadonning bir tomonlama ayla­
nishida paypoqning tovon qismini to ‘qisbning bir nechta usullari 
m a’lumdir. Tovonga shakl berish usuli faqatgina paypoq poliamid 
(kapron) iplaridan to‘qilganida qo'llaniladi. Paypoqning tovon 
1
qis­
mini to‘qishda (5 .10a, Z>-rasm) faqatgina bir guruh ignalariga 5.10v- 
rasmda ko'rsatilgandek naysimon shakli paypoqlarda qo‘shimcha 
(mustahkamlash) kuchaytirish ipini qo‘yish belgilanadi, ayrim halqa 
qatorlarida mustahkamlovchi iplar igna oralab yoki ikkitadan ignalarga 
joylashtirib hosil etiladi.
Poliamid ipidan to'qilgan paypoqni maxsus shakl beruvchi qolip- 
larga kiygiziladi. Natijada ipning issiqlikda erish xususiyatidan foyda­
lanib, paypoqning tovon qismiga shakl beriladi. Shakl beruvchi qolipga 
tarang qilib tortilgan paypoqning ayrim qismlari, masalan, tovon 
qismi qizdirilganida poliamid iplari kirishmaydi, boshqa qismlarida 
esa, masalan paypoqning bo'yin (sheyka) qismida ipning kirishishi 
10-l5%ni tashkil etadi, buning natijasija paypoqqa kerakli shakl (mah­
sulot) ko‘rinishi beriladi. Biroq shakl berish usulida olingan paypoq 
tovon qismining chuqurligi yetarli emasligi sababli, tovon qismi odam 
oyog‘ining tovon shakliga mos joylashmaydi. Oyoq kaftining do’ng
190

---