Sh. R. Ikramov, R. N. Abdullaev maxsus texnologiya (Donali trikotaj qismi) “ t afakku r b o ‘sto n i”

6,
7, 
8, 9, 10
165

---

4.37.2-rasm. 
Interlok asosida to'liq bo'lmagan ribanali o'rilgan aralash 
to'qim aning grafik chizmasi.
ignalarda shakllangan halqalar hisobiga ip sarfi ortadi). Shu bilan 
birga matoni (elastiklik) kirishuvchanlik xususiyati ribana 2+2, n+m
o‘rilishlariga nisbatan (paxta. jun, aralash iplardan to'qilgan bo‘lsa) 
bir necha foizga qisqaradi. M a’lumki, ribana 1+1, 2+2, n+ m o'ri- 
lishlardagi to ‘qimalarda matoni eni bo'ylab kirishishi (1, 5) halqa 
ustunlami bir-biri bilan birikishi hisobiga sodir bo‘ladi.
To'liq bo'lmagan aralash ribana o'rilishida (4.37.3-rasm) ikkala 
ignadonlardagi bir necha 
(6, 7, 8, 9, 10, 11)
ignalarga halqa qatorlarini 
hosil etuvchi iplami tanlab joylashtirilganligi sababli 
5, 12
halqalar 
ustunlari orahqlarini bog‘lovchi (protyajka) «А» masofani tashkil etib 
shakllanadi. Bunday o ‘rilish turi va tuziUshiga ega bo'lgan trikotaj 
matolarining halqa ustunchalari (5, 
12)
bir-birlari bilan katta «А» 
o'Ichamda birikib shakllanganliklari ulami yuqori o ’Ichamda kirishish 
imkoniga ega bo'lmasliklarini ta’minlaydi. Shu sababli ayrim ikki 
qatorli to'liq bo‘lmagan ribana o ‘rilishidagi trikotaj to ‘qimalar (qanday 
iplardan to ‘qilishiga ko‘ra) yuqori kirishuvchanlik xususiyatiga ega 
bo‘lmaydi.
To‘liq bo‘lmagan aralash ribana o ‘rilishdagi to'qimaning o'ziga 
xos xususiyatlaridan yana biri mato to'qilgandan so'ng (erkin holatdagi 
kirishish hisobiga) sirt yuzasi bir tekis shakllanmaydi. 
5, 12
halqa 
ustunlarini (bog'lovchi) biriktimvchi (protyajka) iplaming kirishishi 
hisobiga ustun bo'ylab bo'rtm a yuza hosil bo'ladi. Bu esa mato 
yuzasining bir tekis shakllanishiga salbiy ta’sir etadi.
Ayrim mahsulot turlarini ishlab chiqarishda matodagi (mahsulot 
qismidagi) ustun bo'ylab shakllangan «В» bo'rtma naqsh samarasini
166

---

3 
4 
5 
б 
7 
8 
9 
10 
11 
12