Sh. R. Ikramov, R. N. Abdullaev maxsus texnologiya (Donali trikotaj qismi) “ t afakku r b o ‘sto n i”

a 
b
 
v
3.8-rasm. «Duonit» rusumli to'quv avtomatida yarim muntazam uslubda
ishlab chiqariladigan mahsulot qismlari.
Naqshli o ‘rilgan ikkita kupondan bitta bolalar ustki trikotaj mah- 
suloti ishlab chiqariladi. 3.8a-rasmda tasvirlanganidek, kupondan 
mahsulotning asosiy (oldi va orqa) qismi bichiladi, 3.86-rasmda 
kupondan mahsulotning ikkita yengi bichilib, turh modeldagi bolalar 
va o'smirlarning ustki trikotaj mahsulotlari yarim muntazam usulda 
tikib ishlab chiqariladi.
3.8. Yassi ignadonli fang to‘quv avtomatlarida mahsulot
bo‘laklarini ajratuvchi qismsiz to‘qish
Platinalar bilan jihozlangan 
i;lr 
va ikki yassi ignadonli to‘quv avto­
matlarida donali trikotaj mahsulot qis nlarining dastlabki ishlay 
boshlash qatorini qo‘shimacha ishchi a’zolarsiz platinalar bilan avto­
matik tarzda to‘qiladi. Avtomatlar bir juft bo‘lakli valli tortish quril­
malari bilan jihozlangan bo‘lib, tortish qurilmalari ignadonlar ostki 
qismidan to‘qish tekisligiga yaqin biriktirilgan.
Bir yoki ikkala ignadon ignalarida shakllangan halqa qatorlarini 
platinalar ta ’siri ostida ignadon oraliq qismiga yo'naltiriladi. Mahsulot 
qismlarining dastlabki qatorlari m a’lum o‘lchamda to ‘qilgach, uni 
ignadon oralig‘i bo‘vlab ignadon ostidagi bir juft valli tortish quril­
malari torta boshlaydi. Mahsulotning asosiy qismi to ‘qilgach, uning 
so‘nggi mustahkamlovchi halqa qatori ikkala ignadon ignalarida suprem 
asosida to ‘qiladi. Mustahkamlovchi halqa qatorini to ‘qish jarayoni 
tugallangach, to‘quv ignalaridagi halqalar tushirilib, mahsulotni to'qish
83

---

jarayoni yakunlanadi. So‘ng keyingi mahsulotning dastlabki qismini 
to‘qish jarayoni yuqorida ta ’kidlangan usulda boshlanib davom etadi.
Qo‘lqop va qalpoq mahsulotlari ham ikki yassi ignadonli qo‘lqop 
to ‘quv avtomatlarida ajratuvchi qatorlarsiz yakka tartibda platinalar 
yordamida alohida to ‘qib ishlab chiqariladi. Avtomatda mahsulotlar 
tayyor shaklda m untazam usulda to ‘qiladi. Ishlab chiqarishning 
muntazam usulda bajarilishi xomashyodan yuqori samaradorlikda 
foydalanib, mahsulot ishlab chiqarishdagi chiqindi miqdorining 0,3­
0,7 foizgacha qisqarishini ta’minlaydi.
Qo‘lqop to ‘quv avtomatida qo‘lqop va qalpoq mahsulotlarining 
to‘qish jarayoni keyingi boblarda to'liq bayon etilgan.
Ustki trikotaj mahsulotlarini to ‘qib ishlab chiqarishda qo‘lla- 
niladigan ikki yassi ignadonli fang avtomatining yana bir turi mavjud 
bo‘lib, avtomat Germaniyaning «Zinger» firmasida ishlab chiqarilgan. 
Avtomat elektron boshqaruv qurilmalari bilan jihozlangan bo‘lib, 
ikkala 5-5 ignadon ignalari 2-2, avtomatik usulda tanlab olinib, ikki 
qatorli naqshli va aralash trikotaj to ‘qimalari asosida trikotaj mah­
sulotlari qismlarini ajratuvchi qatorlardan foydalanmay, alohida- 
alohida gardish bo‘ylab to‘qiydi.
Avtomatning o ‘ziga xosliklaridan biri ikkala 5-5 ignadon maxsus 
shakliy tuzilishga ega bo‘lgan 3-3 platinalar bilan jihozlangan (3.9- 
rasm). Platinalar 4-4 ignadon bosh qismidagi to ‘quv ignalari 2-2 
oraliqlariga tik etib joylashgan 3-3 platina uyalariga