Sh. R. Ikramov, R. N. Abdullaev maxsus texnologiya (Donali trikotaj qismi) “ t afakku r b o ‘sto n i”

4.37.3-rasm.
To'liq bo'lmagan ribana o'rilishli to'qimaning tuzilishi va
grafik chizmasi.
yuzaga keltiradi. Shu bilan birgalikda halqa ustunlari oraliqlaridagi 
«А» o ‘chirilgan ignalar soni raasofa o'lcharniga ko‘ra, havo o'tkazuv- 
chanhk xususiyati yuqori bo'lgan to‘rsimon trikotaj ishlab chiqariladi. 
Bunday tuzilishlarga va xususiyatlarga ega bo‘lgan trikotaj to'qimalari- 
dan yarim muntazam usulda bolalar va ayollar ustki trikotaj mahsulot­
larining bir qator turlari ishlab chiqariladi.
4.37.4-rasmda bitta halqa qatori to ‘rtta to'liq bo’lmagan ribana 
o'rilishli ipdan shakllangan murakkab interlok to'qim aning grafik 
chizmasi tasvirlangan. Yuqorida ta’kidlanganidek, bir qator (ikkitadan 
oltita qatorgacha to ‘liq bo'lmagan ribana o‘rilishida) interlok asosida 
murakkab o'rilishdagi trikotaj matolar, yassi ignadonli fang avtomatlari 
bilan birgalikda ikki aylana ignadonli ko‘p tizimli (zulfi 2-6 yo'lli 
bo‘lgan SSANGYONG) to‘quv mashinalarda ham ishlab chiqariladi.
Bunday tuzilish va o‘rilishga ega bo‘lgan to'qim a ikki qatorli o'ril­
gan interlok to'qi malar guruhiga mansubdir.
167

---

4.37.4-rasm. 
Bitta halqa qatori to ‘rtta to'liq bo‘lmagan ribana o'rilishli 
ipdan shakllangan murakkab interlok to'qim aning grafik chizmasi.
Zamonaviy texnologiyalar bilan jihozlangan yassi va aylana igna­
donli to ‘quv mashinalarida murakkab interlok o‘rilishidagi trikotaj 
mato va mahsulot qismlarining bitta o‘rilish qatori (o‘rilishning qay- 
tarilishi) ikkita halqa qatoridan oltita halqa qatorigacha to ‘qiladi. 
Oltitadan yuqori bo'lgan o'rilish qatorli to'qimalami ishlab chiqarish 
mashinalarda tavsiya etilgan bo'lib, amalda mukammal tasdig'ini 
topadi. Yassi va aylana ignadonli to'quv mashinalaridagi bir qator 
ishchi qismlami (to'quv tizimi, ignalaming tuzilishlari (pozitsiya), 
ignalarni ip bilan uzluksiz ta’minlash tizimlari) tuzilishlari va ishlash 
usullariga o'zgartirishlar kiritib takomillashtirish talab etildi. Bu esa 
to'quv mashinalarining murakkablashishiga olib keldi. Shu va bir 
qator omillar sababli, ko'p halqa qatorini hosil qilib to'quvchi (8-12 
qatorli) interlok rusumli mashinalar ishlab chiqarishda keng qo'lla- 
nilyapti. Ishlab chiqarishda 4-6 yo'lli ariqchali interlok rusumli to'quv 
mashinalar keng qo'llanilmoqda. Bunday rusumli mashinalarda bitta 
to'liq o'rilishli halqa qatorlari 2-6 ribanali o'rilgan halqa qatorlaridan 
shakllanadi (4.37.5-rasm). Bitta o'rilishli halqa qatori bir nechta to'liq 
bo'lmagan ribana o'rilishli halqa qatorlaridan shakllanadi. Bunday 
murakkab o'rilishdagi interlok trikotaj xususiyatlari jihatdan o'ziga 
xos bo'lgan to'qimalar gumhiga mansubdir.
To'rtta ipdan o'rilib shakllangan interlok to'qim a bosh interlok 
(ikkita ribana o'rilishli ipdan shakllangan) to'qimaga nisbatan 9-16% 
oraliqlarida kam cho'ziladi. Bu esa matoning eniga cho'zilmaslik 
miqdorini oshiradi. Sababi (doira), orqa ignadonda shakllangan 7 
halqani oldingi ignadon ignasidagi