Ш. Пўлатов Низомий номидаги тдпу ҳузуридаги халқ таълими ходимларини қайта тайѐрлаш ва уларнинг малакасини ошириш ҳудудий маркази ―Педагогика, психология ва таълим технологияси‖ кафедраси доценти, п ф. н. Тақризчилар

Низом”ни тасдиқлаш тўғрисида”ги 19-сонли буѐруғи ва кейинги йилларда 
қабул қилинган тавсиялар ва кўрсатмаларга асосан 
таълим муассасалари 
синф раҳбари мактабнинг тарбиявий тизимидаги таянч педагоглардан бири 
бўлиб, ўзига бириктирилган синф ўқувчиларининг амалда белгиланган таълим 
ва тарбия олишларини ташкил этади. 
Инсоннинг келажакда аҳли солиҳ, баркамол инсон бўлиб етишиши 
аввало, унинг ѐшлигида олган одоб-ахлоқи ҳамда илм-маърифатига боғлиқдир. 
Шунинг учун бир ҳадиси шарифда шундай дейилади: «Ёшликда ўрганилган 
илм тошга ўйилган нақш кабидир». 
Тўғри, бола ѐшлик қилиб таълим-тарбия олишнинг аҳамиятини тушунмаслиги 
мумкин. Шунинг учун барча ота-оналар фарзандларига ѐшлик чоғларидан 
бошлаб одоб-ахлоқли қилиб тарбиялаш билан бирга илму-фаннинг барча 
қирраларини эгаллашга қизиқтириб боришлари лозим. Таълим муассасасида 
берилаѐтган дарсларни пухта ўзлаштиришга алоҳида эътибор қаратиш ҳар бир 
ота-она ва устозларнинг масъулиятли бурчидир. 
Болаларни ўз ҳолларига ташлаб қўйиб, қаерда юргани, кимлар билан 
ўртоқлашаѐтгани, нималарга қизиқаѐтгани эътибордан четда қолса, бунинг 
оқибати яхшилик билан тугамайди. 
Ҳадиси шарифни варақлар эканмиз унда: «Ҳар бирингиз бир раҳбарсиз ва 
қўл остингиздагилар ҳақида масъулсиз», — деб таъкидлаганлигининг гувоҳи 
бўламиз. 
Синф ўқувчиларининг маънавий ва маърифий тарбиясини ташкил этишда 
ўқитувчилар, болалар етакчиси, психолог, ота-оналар, шунингдек таълим 
муассасаси раҳбарияти орқали вояга етмаганлар ишлари бўйича комиссиялар, 

---

35 
маҳалла, ҳуқуқ-тартибот идоралари, мактабни жамоатчилик комиссияси, 
тегишли давлат ва нодавлат ташкилотлари, ижодий уюшмалар билан 
ҳамкорликда иш ташкил этади. 
Бошланғич синф ўқитувчилари ўзига бириктирилган синфга раҳбар 
ҳисобланадилар. 
5-11-синфларда синф раҳбарлари тажрибали ўқитувчилар орасидан таълим 
муассасаси маъмурияти томонидан танлаб олиниб, тайинланади. 
Бир ўқитувчига фақатгина битта синф раҳбарлиги топширилади. 
Синф раҳбарлари фаолиятини директор ўринбосари назорат этади ва 
мувофиқлаштиради. 
Ююқoридa нoмлaри кeлтирилгaн тaълимгa oид ҳуқуқий вa мeъѐрий 
ҳужжaтлaргa, шунингдeк, умумий ўртa тaълимнинг узлуксизлиги вa 
изчиллигигa, зaмoнaвий мeтoдoлoгиялaргa aсoслaнади. 
Мaълумки, синф рaҳбaри ўз синфидaги ўқувчилaрнинг бeвoситa тaълим-
тaрбия жaрaѐни, яъни дaрслaр дaвoмидa ҳaмдa дaрсдaн кeйинги фaoлиятини 
нaзoрaт қилишгa мaсъул шaxс ҳисoблaнaди.