|
f i q A P
b u n d a ц - havo m iqdori koeffitsiyenti;
f - h avoni chiqarib y u b o ru v ch i tesh ik k esim vuzasi;
S o d d alash tirilg an h o ld a bu form ula:
Q = 4,0 4 V A P
k o ‘rin ish g a eg a b o 'la d i.
A g ar c h iq arib y u b o rilay o tg an havo m iqdori kirib k elay o tg an havo m iq d o rig a
te n g desak, u n d a b iz kirib kelay o tg an v a chiqib ketayotgan havo h arak ati tezligini
to p ish im iz m um kin:
F
bu y e rd a F - havo chiqib ketay o tg an tirq ish k esim vuzasi.
C h an g to z a la g ic h la m in g tu rlari k o 'p . U larni q o 'lla g a n d a asosan chang
to zalo v ch i ap p aratn in g e k sp lu atatsiy a jih a tid a n qulay lig ig a, u n in g chang tozalash
d arajasig a va uning arzo n -q im m atlig ig a q arab tanlanadi.
M a h a lliy h a v o a lm a sh tirish tizim lari.
M ah alliy sh am o llatish tizim lari
zararli m o d d alar ajralib ch iq ay o tg an jo y la m in g o 'z id a ishlab ch iq arish zonasidagi
h a v o g a aralashib u lg u rm asd an ushlab qolish va chiq arib yubcirishni ta m inlashi
zarur.
84
G ig iy e n a nuqtai nazaridan m alialliy sh am o llatish zararli m o d d an in g ishchi
nafas o li';h o rg a n la rig a yetib borm asligini yoki kam ay g an m iq d o rd a v etib borishini
t a ’minlay'di. B u sham ollatish tizim sid a atm o sferag a c h iq arib y u b o rilay o tg an
havodagi
zararli
m o d d alar
o z
havoni
ch iq arish
bilan
sham ollatishni
y en g illash tirad i. K iritilay o tg an h av o g a ishlov berish v a tozaJash kerak boMmaydi
va bu iqtiisodiy jih a td a n yaxshi n atija beradi M ahalliy sh am o llatish n in g turlari ju d a
x ilm a-x il. S hulardan b a ’zi birlari bilan tan ish ib o 'ta m iz .
H avo so 'ru v c h i sh k a f asosan kim yo lab o rato riy alarid a ishlatiladi B u shkafning
y u q o ri q ism id a yengil gazlam i y ig 'is h uchun m a lu m h ajm m iq d o rid a kenglik
qo ldiriladi.
S h k afn in g tex n o m an tiq iy esh ik ch asi o ld id ag i h av o n in g harakati 0,5 m /s, dim
kam b o ‘lm aslig i kerak. A gar ajralib ch iq ay o tg an g a z o g 'ir va zaharli b o 'ls a , havo
tezligi 0,7-1 m /s m iq d o rd a belgilanadi. B u sh k afd an chiq arib y u b o rilay o tg an havo
m iq d o rin i h iso b lab chiqish m um kin.
L = 3600 V ( F „ h + F 4) a + V T
B u n d a L - shkafdan s o 'n b chiqarib y u b o rilay o tg an havo m iq d o n , n r soat.
V - m a ’lu m kesim yuzasidagi havo tezligi, m/s .
F,»h - x izm at eshikchasi y u z a si.m 2.
Fq - q o 's h im c h a eshikcha va tirq ish lar y u zasi, m 2.
a - h iso b g a o lish m um kin b o 'lm a g a n zich lan m ag an y erlard an so 'rilish i
m um kin b o 'lg a n havo hisobiga o lin ad ig an koeffitsiy en t, o d atd a bu koeffitsiy en t
1,1 qabul qilinadi.
Y o ru g 'lik in so n n in g hayot fao liy atid a v a m eh n at fao liy atid a ju d a m uhim rol
o 'y n a y d i. K o 'r is h inson uchun asosiy m a l u m o t m anbai h isoblanadi. llm u m iy
o lin ad ig an m a ’lu m o tn in g taxm inan 90 % i k o 'z orqali olinadi.
S h u n in g uchun h am ishlab chiqarish k orxonalarini ratsional v o ritish sifatli
m ah su lo t ishlab-chiqarishm t a ’m inlash bilan b irg a ish lab -ch iq arish sharoitini
y ax sh ilay d i, ish ch ilam i charchashdan saqlaydi v a ish u n u m d o rlig in i oshiradi.
O q ilo n a y o ritilg an zonalarda ish lay o tg an ish ch ilam in g kayfivati yaxshi b o 'la d i;
sh u n in g d ek x a v fsiz m ehnat qilish sharoiti y aratilad i va b u n in g n atijasid a baxtsiz
8 5
h o d isalar
keskin
k am ayadi
B u n d an
k o 'rin ib
turibdiki,
ishlab
chiqarish
k orxonalarini y o ritish g a faq atg in a gig iy en ik talab q o 'y ilm a sd a n , balki tex n ik -
iqtisodiy talab lar h am q o 'y ila d i.
E lek tro m ag n it sp ek trlarn in g t o i q i n u z u n lik la n 0,01 m km d an 340 m km g ach a
o ra lig 'i sp ek trlarn in g o p tik ja ra y o n i deb ataladi, bun d an 0,01 dan 0,38 m km i
infraqizil nurlar, 0,38 dan 0,7 7 m km i k o 'rin a d ig a n n u rlar v a 0 ,7 7 dan 340 m km
g ach a b o 'lg a n la ri esa u ltrab in afsh a n u rlar deb aytiladi.
B iz k o 'z im iz bilan b in a fsh a ran g d an to qizil ran g g ach a b o 'lg a n y o ru g 'lik
n urlarini sezam iz.
Ish lab chiqarish k o rxonalarini y o ritish n in g m u k am m allig i sifat va son
k o 'rsa tk ic h la ri bilan tav siflan ad i. Son k o 'rs a tk ic h la rig a n u r oqim i, y o ru g 'lik kuchi,
y o rq in lik , n u r q ay tarish k o e ffitsiy en tlari, y o ru g 'lik kiradi.
N ur o q i m i / - n u r en erg iy asin in g quvvati sifatid a aniqlanadi va u inson k o 'z ig a
t a ’sir qilish sezgisi sifatid a baholanadi. N ur o q im in in g birligi sifa tid a lyum en (lm )
qabul qilingan.
N u r oqim i faq atg in a fizik k o 'rsa tk ic h b o 'lib q olm asdan, balki fiziom antiqiy
k o 'rsa tk ic h sifatid a ham aniqlanadi. C hunki un iig o 'lc h o v birliklari k o 'rish
sezg isig a asoslangan.
E lek tro m ag n it
to 'lq in
spektri
op tik
q ism in in g
to 'lq in
uzunligi
A = 10-340000 nm tashkil qiladi. S h uning ichidagi k o 'z g a k o 'rm a d ig a n qism ning
to 'lq in uzunligi esa Я = 38 0 -7 6 0 n m g a te n g .
H am m a n u r m anbalari, sh u ju m la d a n y o ritish asboblari h am fazo g a bir xilda
nur sochm aydi, sh u n in g u chun fazodagi n u r oqim i zich lig in i an iqlovchi y o ru g 'lik
kuchi I birligi kiritilgan O 'ta d ig a n v a tu sh ad ig an n u r oqim i fazo yo k i y u z a bilan
baholanishi m um kin. Y o ru g 'lik m anbai tarq atay o tg an m oddiy b urchagi ich id a bir
xil tarq alg an 1 lm n u r oqim ini chiqaruvchi nuqtali m an b a y o ru g 'lik kuchining
o 'lc h o v birligi b o 'la d i
dw
86
bunda: a - bu rch ak ostidagi I y o ru g 'lik kuchi; d f ’ , dw - fazo v iy burchak
ch eg arasid a bir tekis tarq alav o tg an y o ru g 'lik oqim i.
Y o ru g 'lik ku ch in in g o 'lc h o v birligi sifatid a k an d ela (kd) qabul qilingan
101325 Pa b osim o stid a 2046,65 К h aro ratd a qotay o tg an p latin an in g 1/600 000 n r
y u zasid an tarq alay o tg an y o ru g 'lik kuchi - bir k an d ela deb qabul qilingan (davlat
nur etaloni).
1
lm n u r oqim i b ir x ild a tarq alib tushgan 1 n r y u z a sig a tushsa, bu yo ritilg an lik
b o 'la d i
Do'stlaringiz bilan baham: |
