Sh. H. Usanov, M. X. Tinibekov harbiy toksikologiya

Zaharlanganlarni tashish usullari.  Barcha  jabrlanganlar  xoh 

u  hushida  bo‘lsin,  xoh  hushsiz  bo‘lsin  bitta  umumiy  qoidaga  amal 

qilingan  holda  tashiladi.  Buning  uchun,  avvalo,  jabrlanuvchining 

nafasi  va  yurak  urishi  mavjud  ekanligiga  ishonch  hosil  qilinadi. 

Agar  jabrlanuvchi  nafas  olmayotgan  yoki  yuragi  urmayotgan 

bo‘lsa,  ularni  tiklashga  harakat  qilinadi.  Nafas  va  yurak  urishi 

tiklangandan  so‘ng  jabrlanuvchi  yonboshlatib  yotqiziladi  va  shu 

holda evakuatsiya qilinadi.

 

Jabrlanuvchini yonboshlatib yotqizish tartibi:

1. Jabrlanuvchining sizga yaqin qo‘lini bosh tomonga cho‘zilgan 

holda qo‘ying.

2.  Jabrlanuvchining  sizdan  uzoqdagi  oyog‘ini  bukilgan  holga 

keltiring.

3. Bir qo‘lingiz bilan jabrlanuvchining boshi va bo‘ynini ushlagan 

holda ikkinchi qo‘lingiz bilan bukilgan oyoqning tizzasidan ushlab 

o‘zingizga torting. Bunda jabrlanuvchining bukilgan tizzasini to‘g‘ri 

burchak ostida joylashtirsangiz uning soni yuztuban yotib qolishga 

imkon bermaydi.

4. Jabrlanuvchining sizdan uzoqdagi ikkinchi qo‘lini gavdasining 

old tarafiga qulay holda joylashtiring.

5.  Jabrlanuvchining  boshini  uning  bilaklari  ustiga  joylashtirib, 

boshini  oldinga  eging  va  suyuqlik  chiqishi  oson  bo‘lishi  uchun 

og‘zini oching.