Sh. Abdullayeva I f. d., prof

 

---

207
4-bob. TIJORAT BANKLARI OPERATSIYALARI 
 
4.1. Tijorat banklarining passiv operatsiyalari 
 
[121]. 
Bank resurslarini shakllantirish bilan bog‘liq bo‘lgan opera-
tsiyalar banklarning 
passiv operatsiyalari 
deyiladi. Passiv operatsiyalar 
yordamida tijorat banklarining passiv va aktiv-passiv hisob raqamidagi 
pul mablag‘larining salmog‘i oshib boradi. Tijorat banklari passiv opera-
tsiyalar yordamida kreditlash uchun zarur bo‘lgan kredit resurslarini 
tashkil qiladi. 
Passiv operatsiyalarni quyidagicha tasniflash mumkin (27-chizma). 
27-chizma. Passiv operatsiyalar. 
Birinchi, ikkinchi operatsiyalar tufayli bankning 
o‘z mablag‘lari
yuzaga kelsa, so‘nggi ikki operatsiya tufayli bankning 
jalb qilingan 
resurslari
yuzaga keladi. 
Banklarning o‘z mablag‘lari tarkibiga: 
bankning ustav kapitali; 
bankning zaxira kapitali; 
maxsus fondlar; 
moddiy rag‘batlantirish fondi; 
bankning taqsimlanmagan foydasi; 
boshqa har xil tashkil qilingan fondlar kiradi. 
Amaliyotda bank passivlarining 20 foizi banklarning o‘z 
Passiv
operatsiyalar
Qimmatli qo-
g‘ozlarni muo-
malaga chiqa-
rish yo‘li bilan 
resurslarni 
yig‘ish 
Foyda hisobidan 
har xil fondlarni 
tashkil qilish yoki 
fondlar summasini 
oshirish 
Boshqa kre-
ditorlarning 
mablag‘larini 
jalb qilish 
Depozit op-
eratsiyala-rini 
amalga 
oshirish 
Bankning
o‘z mablag‘lari 
Jalb qilingan mablag‘lar 

---

208
mablag‘lariga to‘g‘ri keladi. 
Jalb qilingan mablag‘lar
tijorat banklari kredit resurslarining 
asosiy qismini tashkil qiladi. Bular: 
depozitlar; 
kontokorrent; 
korrespondent schyotlaridagi mablag‘lardir.