Ш. А. Агзамова, Э. А. Шамансурова, Д. К. Ганиева, С. А. Убайдуллаева

Операциядан кейинги кечки давр.
ДГ вазифаси. 
–Битишмалар профилактикаси.
–Қорин олди девори ва чаноқ асоси мушакларини мустахкамлаш.
–Касаллик рецидивини олдини олиш. –Аъзо вазифасини тиклаш. –
Жисмоний иш қобилиятини тиклаш, ижтимоий адаптатция.
ДГ усул ва воситалари.
Иплар олингач беморлар гимнастика залларида шуғулланишлари 
мумкин. Ўрта темпиратурада юриш, турли ҳил дастлабки ҳолатлар тавсия 
этилади. Бунда гимнастика предметлари, медболлар, эспиндерлардан 
фойдаланиш мумкин. Муолажалар кичик гуруҳларда, 30-40 дақиқа давомида 
ўтказилади. Стационардан чиққач ДБК ни давом эттириш мақсадга мувофиқ.

---

446 
БАЧАДОННИНГ НОТЎҒРИ ҲОЛАТЛАРИДА ДГ.
Нормада бачадон ўрта чизиқда ва олдинга бир оз эгилган ҳолатда бўлади. 
У бир оз харакатчан.
Бачадоннинг нотўғри жойлашиши.
- 
орқага сурилиш (ретропозиция), бунга думғаза бачадон бойламларини узоқ 
муддатли мажбурий ҳолатда бўлиш натижасида (чалқанча ѐтиш) қисқариш 
сабаб бўлади. Бундан ташқари туғруқдан кейинги даврни асоратли кечиши, 
аномал ривожланишда ҳам кузатилиши мумкин. 
 
– ѐнга силжиш (ўнга- декстрапозиция, чапга-синистрапозиция)-жинсий 
аъзолар ѐки тегиб турган ичак қовузлоқлари яллиғланиш натижасида бачадон 
ва улар орасида битишма ҳамда чандиқлар ҳосил бўлади, натижада бачадон 
ўша томонга тортилади.
– ―эгилишлар‖ бунда бачадон танаси битишма ва чандиқлар таъсирида бир 
томонга бўйни эса бошқа томонга тортилади (бачадон танасини орқага 
эгилиш-ретроверсия дейилади).
– Буралишлар – бачадон бўйни ва танаси орасидаги бурчаги очилган 
(анарефлексия) ҳолда бўлади, патологик ҳолларда орқага (ретрофлексия) 
очилади. Кўпинча бунда яна бачадонни орқага эгилиши ҳам қушилиб келади. 
(ретровер-флексия).
- Бачадон ҳолатини ўзгариши турли травмалар, хирургик аралашувлар, 
оралиқ йиртилиши, кўп марталтк хомиладорлик ва тўғруқ, тўғруқдан 
кейинги инфекция, турли ўсмалар, тўғруқдан кейин узоқ муддат ѐтоқ режими, 
сурункали касалликлар натижасида бўлиши мумкин. Бундан ташқари 
қуйидаги факторлар бачадон ҳолатига ѐмон таъсир қилади: 
нотўғри 
жисмоний тарбия машқлари:
танани қаттиқ силкитувчи, узоқ муддатли бир 
томонлама машқлар, юқоридан сакраш.
Бачадоннинг нотўғри ҳолати ҳайз цикли бузилиши, бепуштлик, оғриқ 
каби оқибатларга олиб келиши мумкин.
ДГга кўрсатма. 
– Ортирилган бачадоннинг девиацияси.

---

447 
–
Ҳолат анамалиялари
–
Агар нотўри ҳолат ядллиғланиш ѐки ўсма сабабли бўлса бадантарбия бу 
сабаблар йўқотилган буюрилади.