“sеrvis tizimi fаоliyati аsоslаri” fаnidаn

2-jadval. Tarmоq jоzibadоrligi ko’rsatkichlari

Tarmoq jozibadorligi ko‘rsatkichi	Vazni	Ulush	Tarmoqni aniq baholash
Bozor xajmi va taxminiy o‘sish	0,15	5	0,75
Mavsumiy va siklik tebranish	0,10	8	0,80
Texnologik holat	0,10	1	0,10
Raqobat intensivligi	0,25	4	1,00
Kutulajak imkoniyatlar va tahdidlar	0,15	1	0,15
Kapitalga bo‘lgan ehtiyoj	0,05	2	0,10
Tarmoq daromadliligi	0,10	3	0,30
Sotsial va siyosiy omillar, davlat tomonidan boshqariladigan atrof muhit omillar	0,10	7	0,70
Tarmoq jozibadorligini baholash	1,00	-	3,90

Jozibadorlikni baholash korparatsiya portfelida aks ettirilgan har bir tarmoq uchun alohida hisoblanadi. Tarmoq jozibadorligi darajasi matritsadagi vertikal bo‘yicha uning holatini aks ettiradi.
Har bir xo‘jalik bo‘linmasini “kuchlari/raqobatdagi o‘rni” ko‘rsatkichini miqdoriy baholash uchun, tarmoq jozibadorligini baholashda foydalanilganga o‘xshash yondashuvdan foydalaniladi.

GENERAL ELECTRIC matrisasi yordamida kоrхоnalarning ikki asоsiy paramеtr asоsida bahоlanishi:1. Bоzоrdagi raqоbat kuchlari: kuchli, o’rta, kuchsiz. 2. Kоrхоnalarning bоzоrdagi jоzibadоrligi: past, o’rta, yuqоri.

0. 
   Kuchlar/raqobat o‘rnini baholash omillari
   

Kuchlar/raqobat o‘rnini baholash uchun foydalaniladigan omillarga quyidagilar kiradi:

• 
  bozorning nisbiy ulushi;
  
• 
  tovar sifati bo‘yicha raqibga aylanish imkoniyati;
  
• 
  bozorlar va iste’molchilarni bilish;
  
• 
  nou-xou texnologiyasi muqobil;
  
• 
  istalgan bosh hususiyatlarning ustunliklari ;
  
• 
  menejdment darajasi va nisbiy raqobatchilarning foyda darajasi (7.1.rasmga qaralsin).
  

Analitik tahlilchiga quyidagilarni tanlash zarur bo‘ladi:
Har bir xo‘jalik bo‘linmasini yoki bir xil omillar asosida baholash (bu esa tarmoqlararo taqqoslash asosini kuchaytiradi) yoki uning tarmog‘i uchun yanada ahamiyatli omillar asosida (bu esa raqib o‘rinlari to‘g‘risida ob’ektiv xulosa qilishga imkoniyat beradi) baholashni o‘tkazishni talab etadi.
Har bir bo‘linma raqobatida kuchlar/o‘rnini baholash matritsa gorizantali bo‘yicha uning holatini aniqlaydi: aynan, u kuchli, o‘rtacha yoki kuchsiz pozitsiyaga erishganini aks ettiradi.
Tarmoq jozibadorligini va biznes kuchini baholash matritsa to‘qqiz katagidan birida joylashganini aniqlaydi. General Electric matritsasida aylanchalalar maydoni tarmoq o‘lchamiga proporsionallikni, aylanchalalar ichidagi sektor esa mazkur xo‘jalik bo‘linmasining bozor ulushini aks ettiradi.
Korporativ strategiyani ishlab chiqish uchun matritsa tahlil natijalaridan foydalanish.

0.