Семинар №1 мавзу: гимнастиканинг ривожланиш тарихи режа

---

СЕМИНАР № 1 
МАВЗУ: ГИМНАСТИКАНИНГ РИВОЖЛАНИШ 
ТАРИХИ 
Режа 
1. Гимнастиканинг келиб чиқиши. 
2. Гимнастиканинг немис тизими. 
3. Гимнастиканинг швед тизими. 
4. 
Собик иттифок даврида Гимнастиканинг ривожланиши.

 
1.1.Гимнастиканинг келиб чиқиши. 
Жисмоний тарбия сифатида гимнастика жуда кўп вақтдан буѐн 
ривожланиб келган. Гимнастиканинг ривожланиши жангларни олиб бориш 
усулларининг, жамият тузилишининг ўзгаришларига ва инсон тўғрисидаги 
илмларни ривожланишига узвий боглик бўлиб келган.
Қадимлардан, қадимий Шарқда гимнастик машғулотлари қўлланиб 
келинган. қадим Грецияда ҳам гимнастика жисмоний тарбия сифатида 
қўлланилган. Греклар гимнастика деб бутун бир жисмоний тарбия тизимини 
аташган, лекин ѐшларнинг жисмоний тарбиясига ва уларни мусобақаларга 
тайѐрлашга алоҳида эътибор беришган. Шунинг учун биринчи тизимни 
гимнастика, иккинчисини эса агонистика деб аташган. қадимий грекларнинг 
машғулотларига югуриш, сакраш, ҳар хил предметларни отиш, сузиш, 
буғдой тўлдирилган қопларни уриш кирар эди. Кейинчалик гимнастика 
К,адимий Римда армиянинг жисмоний тарбиясини кучайтиришда жуда 
ривожланади. Бу ерда махсус гимнастик мосламалар қўлланилади, масалан, 
отда чавандозларнинг юришинн ўргатиш учун ѐғоч от, найза, пичоқ 
санчишни ўргатиш учун ѐғоч мосламалар, душман истеҳкомини забт этиш 
учун зина ва нарвонлар.
XXI асрда гимнастика, яъни жисмоний тарбия санъати ҳақида биринчи 
бор қўлланма чоп этилди. У ҳарбий, тиббий ва атлетик қисмларга бўлинган 
эди. қўлланмада жисмоний тарбиянинг асоси деб душманни мағлуб этишга 
интилишга 
боғламасдан, 
фақат 
организмни 
ривожлантиришга 
йўналтирилиши ҳисобланарди. Гимнастик машғулотларининг кейинги 
даврларда ривожланиши, махсус гимнастик снарядларннинг қўлланилиши 
билан боғлиқ.
ХVIII-ХIХ асрларда педагогик ва гигиеник Гимнастиканинг 
ривожланишига машҳур педагоглар Ж.Руссо ва Песталоцининг таъсири 

---

бўлди. Инсон танасини чиниқтириш ва мустаҳкамлаш, унинг кучини ва 
имкониятларини ривожлантиришнинг биринчи омили ва шарти.
У мазкур машғулотлар билан танани чиниқтириш орқали инсонни 
хаѐтга тайѐрлайди, ақлан ривожлантиради ва соғлигини мустаҳкамлайди. 
Песталоцци энг яхши машғулот деб бўғинлар ҳаракатлантиришини эътироф 
этган. Бўғинлар гимнастикасини ҳар хил ҳаракатчан ўйинлар ва меҳнат билан 
тўлдирган. Песталоцци гимнастика назарияси ва усулларининг асосчиси деб 
ҳисобланади.