Scientific progress volume ǀ issue ǀ

АДАБИЁТЛАР ТАҲЛИЛИ ВА МЕТОДОЛОГИЯСИ 
 
Саноат корхоналари
иқтисодиёти объекти иқтисодчи олимлар томонидан 
турлича таърифланади ва улар бир
-
биридан мазмунан фарқ қилади. В.Я.Хрипач, 
Г.З.Суша, Г.К.Оноприенко ва бошқалар корхона иқтисодиёти объектини 
«корхона» деб ҳисоблайди. К.А.Раицкий корхона иқтисодиёти объектига 
қуйидагича тариф беради: «алоҳида хўжалик субъектларида рўй бераётган барча 
жараёнлар ва улардан келиб чиқадиганлар»
Немис олимлари Ф.К.Беа, Э.Дихтла, М.Швайтцералар маданият корхона 
иқтисодиётининг объекти деб ҳисоблайдилар. Уларнинг фикрича, доимий ўзгариб 
турувчи иқтисодий реаллик ҳақиқатда олганда бошқа ҳодисалар (диний, ҳуқуқий, 
бадиий, техникавий, тиббий ҳарактердаги) билан тиғиз боғлиқ бўлиб, улар 
мажмуаси (йиғиндиси) корхона иқтисодининг тажриба асосини ташкил
қилади
. 
Бу асосини улар миллий маданият деб ҳисоблаш мумкин дейдилар. Немис 
олимларининг фикрича, иқтисодий муаммолар ва иқтисодий хатти
-
ҳаракатлар 
маданият соҳаси билан тўла
интеграциялашади.
ТАҲЛИЛ ВА НАТИЖАЛАР
 
Иқтисодиётнинг ривожланиши учун талаб қилинувчи вазифаларнинг амалга 
оширилишида корхоналарга муҳим ўрин ажратилиб, улар иқтисодиётнинг асосий 
ишлаб чиқариш бўғини бўлиш билан бирга маҳсулот ишлаб чиқариш, аҳолига 
хизмат кўрсатиш туфайли истеъмолчиларнинг талабларини ҳам қондирадилар.
Миллий иқтисодиётнинг асосини корхоналар ташкил қилади. Барча инсон 
учун зарур бўлган моддий, ижтимоий, маънавий неъматлар корхоналарда 
яратилади. Корхоналар, тармоқлар ва соҳаларни таркиби, мазмуни, миқиёси ва 
ривожланиш даражасини белгилайди. Улардан тармоқ ва худудий бирлашмалар 
ташкил топади, шаҳар, туман, вилоятлар тузилади. Рўйхатдан ўтказилган юридик 
шахслар (деҳқон ва фермер хўжаликларидан ташқари) сони 2018
йил 1 январь 
ҳолатига кўра 285,3 минг донани ташкил этганлигини
эслатиб
ўтамиз,
шундан
фаолият
юритаётганлари
–268,4 мингта ёки рўйхатдан ўтказилган юридик 
шахслар умумий сонининг 94,1 фоизини ташкил қилади.
2018 йил якунларига кўра, 32,7 мингта корхона ва ташкилот, шу жумладан, 
31,7 мингта кичик бизнес субъекти янгидан рўйхатдан ўтказилган. Янгидан 

---

SCIENTIFIC PROGRESS
VOLUME 3