Scientific progress volume ǀ issue ǀ

ǀ
ISSUE 2 
ǀ
2022 
ISSN: 2181-1601
Uzbekistan
 
www.scientificprogress.uz
 
Page 561
тузилган корхона ва ташкилотларнинг асосий қисми Тошкент шаҳри 
(республикада барча рўйхатдан ўтказилган
- 
ларнинг 23,7 фоизи), Тошкент (9,1 
фоизи), Фарғона (8 фоизи) ва Самарқанд (7,3 фоизи) вилоятлари ҳиссасига тўғри 
келади.
Мамлакатимиз миллий иқтисодиётида саноат корхоналари етакчи 
ўринлардан бирини эгаллайди. Ялпи ички маҳсулотнинг учдан бир қисми айнан 
саноат тармоғида
яратилади.
Саноат корхоналари халқ хўжалигининг барча тармоқларини илғор, 
замонавий техника билан қуроллантиради. Қишлоқ хўжалиги, қурилиш, 
транспорт, алоқа ва бошқа соҳаларнинг техник
-
иқтисодий даражаси айнан 
саноатнинг ривожланиш даражасига боғлиқдир. Саноат тармоғининг янада 
ривожланиши мамлакат иқтисодиётининг кучайишида муҳим омил ҳисобланади.
Саноатнинг ривожланиш даражаси
ва янги мақсадлардан келиб чиққан 
ҳолда саноат корхоналарида жорий режалаштиришни
амалга ошириш
ҳамда янги 
режа даврига корхона фаолияти режалари ишлаб
чиқилади.
Режалаштириш корхонани бошқариш жараёни сифатида ўз технологиясига 
эга бўлиб, бу технология корхонанинг режалаштирилаётган даврдаги мақсад ва 
вазифаларини аниқлаш, бажарувчиларга муайян вазифаларни белгилаш, 
вазифаларни тури, катталиги ва муддатига кўра аниқлаштириш, шунингдек, 
ишлаб чиқариш фаолияти натижаси –
даромад ёки фойда олишни ўз ичига олади. 
Кичик корхоналарда бу вазифаларни бажариш катта корхоналарга нисбатан 
енгилроқ бўлса
-
да, барча ҳолларда қуйидаги омилларни ҳисобга олиш талаб 
қилинади:

ишлаб чиқариш
қувватининг мавжудлиги ва
тузилмаси;

ходимлар сони, ихтисос таркиби ва
малакаси;

молиявий
ресурслар;

айланма маблағлар мавжудлиги ва унга бўлган эҳтиёжлар, жумладан, 
моддий
-
товар бойликлари
захиралари;

илмий
-
техник тадқиқотлар тузилмаси ва тайёрлик
даражаси;

маҳсулотни сотиш
каналлари.
Режалаштиришнинг ҳар бир тури ўзига хос хусусиятларга эга бўлиб, 
бу хусусиятлар қаторига қуйидагиларни киритиш мумкин:

белгиланган режалаштириш оралиғининг
аниқлиги;

интеграция
ва
дифференциация
даражаси,
шунингдек, режалаштирилаётган кўрсаткичлар
миқдори;

ишлаб чиқариш ҳаражатлари ва натижаларини ҳисоб
-
китоб қилиш 
даражасининг
аниқлиги;

---

SCIENTIFIC PROGRESS
VOLUME 3