Scientific progress volume ǀ issue ǀ

ǀ
ISSUE 2 
ǀ
2022 
ISSN: 2181-1601
Uzbekistan
 
www.scientificprogress.uz
 
Page 568
ifodalaganlar. Ovdagi muvaffaqiyatsizliklarni o`yin sifatida o`ynash ularga ov 
jarayonida yo`l qo`yilgan xatolarni hamda muvaffaqiyatsizliklarning sabablarini 
aniqlashga 
yordam bergan” degan xulosaga keldi.
Tarixiy ma'lumotlarga qaraganda, ibtidoy odamlar hayotida ovchilik o'yinlari 
salmoqli o'rin tutgan. Ba'zi manbalarda o'yinlar ovdan oldin o'tkazilishi yozilgan bo'lsa, 
boshqalarida ovdan keyingi o'yinlar haqida fikrlar bayon qilingan. Agar, bu 
ma'lumotlarni chuqurroq tahlil qiladigan bo'lsak, unda ovchilik o'yinlari ovdan oldin 
ham, undan keyin ham o'tkazilgan, deyish mumkin. Ovdan oldingi o'yinlar ov oldi 
mashqlari (ovga tayyorgarlikni tckshirish, ovga ruhiy va jismoniy shaylanish) vazifasini 
o'tagan hamda jiddiy, o'ziga xos kichik marosim shaklida uyushtirilgan. Bu o'yin 
jarayonida ibtidoiy odamlar o'ljaga yaqinlashishni, so'ngra uni osongina qo'lga 
tushirishni o'rganishgan, buning uchun niqob kiyib, hayvon qiyofasiga kirishgan, uning 
yurish-turishlari, xatti-harakatlari mashq qilingan, ularning tovush chiqarishlari 
o'rganilgan. Aynan ana shunday o'yinlar jarayonida yoshlarni ham ov qilishga 
o'rgatishgan. Shu bois o`yinlar o'ziga xos maktab vazifasini o'tab, bir tomondan, 
ovchilik mahoratini o'stirishga yordam bergan bo'lsa, ikkinchi tomondan, ularda taqlid 
qilish san'atini shakllantirgan va rivojlantirgan.
2
Ovdan keyingi o'yinlar ov muvafifaqiyatli tugagandan so`ng uyushtirilgan, deb 
taxmin qilish mumkin. Chunki ovdan o'lja bilan qaytish, ziyofat, xursandchilik qilishga, 
butun jamoaning bayram qilishiga imkon yaratgan
3
. Ovchilar bunday o'yinlar 
yordamida, kun bo'yi ov qilib, charchab qaytgach, kechqurunlari o'z a'zoyi badanlariga 
dam berish, bugungi taassurotlarni, kayfiyat va tuyg'ularni, ovdan mamnunliklarini, 
to'qchilikni, sho'xlikla rini ifodalashgan. Keyinchalik, bu jarayonlar, ya'ni har 
muvaffaqiyatli ovdan keyin o'yinlar ijro etish an'ana tusini olgan
4
. 
Xulosa qilib shuni aytishimiz mumkinki bolalar o`yini nafaqat shunchaki o`yin 
balki bolani jamiyatga tayyorlovchi jarayon sifatida qabul qilishimiz mumkin.Bola 
o`yinni o`ynar ekan unda komunikativlik rivojlanadi,jismoniy jihatdan rivojlaniv 
chaqqon bo`ladi.Bu esa mobil aloqa rivojlanib bolalar unga bog`lanib qolayotgan 
davrda bu kabi o`yinlarni rivojlantirish zarurligini ko`rsatadi.