Сборник тезисов «Ипак ва зираворлар»

Djafarova N.A. 
Turizm fakulteti o’qituvchisi 
Buxoro davlat universiteti 
STATISTIK MA’LUMOTLARNI YIG‘ISHNING VIZALARGA 
ASOSLANGAN TIZIMINI SHAKLLANTIRISH YO‘LLARI 
 
Vizalar xalqaro sayohatchilar safarining ajralmas bo‘lagi bo‘lib, mamlakatga 
turistik oqimning ko‘pligi yoki kamligi ham aynan vizalar olish tizimi bilan 
chambarchas bog‘liq sanaladi. Shu sababdan ham, hozirgi kunda turistik oqimning 
hajmini oshirish, hamda potensial turistlarni jalb qilish maqsadida “vizasiz” tartib 
qo‘llamoqdalar.
Turistik oqimni jalb qilish maqsadida mamlakat administrativ bo‘limi 
tomonidan interaktiv usullardan tortib qonuniy-normativ hujjatlar qabul qilish kabi 
turli xildagi chora tadbirlar amalga oshirilib, ular yordamida tashrif buyuruvchilar 
sonini yanada ko‘paytirishga erishmoqdalar. 
Bizning mamlakatimizda ham 2016-yilning dekabr oyida O‘zbekiston 
Respublikasi Prezidentining “O‘zbekiston Respublikasining turizm sohasini jadal 
18
Каримов И.А. Бош максадимиз-кенг куламли ислохотлар ва модернизация йулини катьият билан давом эттириш. Узбекистон 
Республикаси биринчи Президенти Ислом Каримовнинг 2012 йилда мамлакатимизни ижтимоий-икгисодий ривожлантириш якунлари 
хамда 2013 йилга мулжалланган иктисодий дастурнинг энг мухим устувор йуналишларига багишланган Вазирлар Махкамасининг 
мажлисидаги маърузаси. Халк сузи, 2013йил, 19 январ, 3 -бет 

---

114 
rivojlantirishni ta’minlash chora-tadbirlari to‘g‘risida” gi farmoni 1 – bandida “viza 
va ro‘yxatdan o‘tkazish tartib-taomillarini, pasport va bojxona nazoratini 
soddalashtirish” hamda 6-bandida “barcha mamlakatlar uchun 30 kun muddatga 
beriladigan yagona turizm vizalarini joriy etish; xalqaro aeroportlarda va O‘zbekiston 
Respublikasining Davlat chegarasi orqali o‘tkazish punktlarida vizalarni olish, shu 
jumladan tranzit vizalarni olish tartibini sezilarli ravishda soddalashtirish” va “2021 
yilning 1 yanvariga qadar muddatda: vizalarni rasmiylashtirish va berish jarayonida 
zamonaviy axborot-kommunikatsiya texnologiyalaridan foydalanishni kengaytirish, 
shu jumladan, Tashqi ishlar vazirligining konsullik boshqarmasiga va O‘zbekiston 
Respublikasining chet eldagi diplomatik vakolatxonalariga tashrif buyurmasdan viza 
olishga hujjatlarni topshirish va so‘rovnomalarni to‘ldirishda onlayn tizimdan 
foydalanish,...” kabilar belgilangan. [1] 
Elektron viza – bu eski usul o‘rniga kelgan o‘ziga xos nou-xaudir. Elektron 
vizalarni faqatgina onlayn olish mumkin. Ya’ni barcha anketa va hujjatlar tarmoq 
orqali taqdim etiladi. Bunda konsul bilan hech qanday suhbat amalga oshirilmaydi. 
Ular, odatda, turizm, qisqa muddatli o‘qish yoki professional safarlar uchun 
qo‘llaniladi. 
Birinchi bo‘lib elektron vizalar Avstraliyada qo‘llanilgan. Asta sekin, ushbu 
tizim boshqa mamlakatlarda ham tadbiq etila boshladi.
Hozirgi kunda ko‘pgina mamlakatlar, shu qatori O‘zbekiston ham elektron 
vizalar tizimiga o‘tmoqda. Bu rasmiylashtirish jarayonini ham elchixona, ham ariza 
beruvchi uchun osonlashtiradi. Ariza beruvchi faqatgina konsullik bo‘limi elektron 
pochtasiga safarga tegishli bo‘lgan axborotlarni yuborishi, internet orqali viza 
to‘lovlarini amalga oshirishi va javobni kutishi yetarlidir. Elektron vizalar 
qog‘ozlidan farqli ravishda, ancha tezroq beriladi. Bu vizalar bo‘yicha qaror qabul 
qiluvchilarga axbrotning tez yetkazilishi evaziga amalga oshadi (1-rasm).