Сборник научных трудов

Сўровнома ор
қ
али тўпланган м
аълумотлар статистик 
қ
айта ишланди.
 
Тад
қ
и
қ
отда асосан Самар
қ
анд вилоят 
ю
қ
умли касалликлар клиник шифохонасига 2015-2017 йилларда мурожаат этган беморларда ўтказилган кузатув 
натижалари асос 
қ
илиб олинган. Йиллар бўйича Вирусли гепатит С касаллиги билан касалланиш 
ҳ
олатини та
ҳ
лил 
этганимизда, касаллик шаклига кўра, “Вирусли гепатит С” ташхиси билан биринчи марта рўйхатга олинган беморлар 
сонининг камайиб борганлигини, сурункали вирусли гепатит С касаллиги билан касалланиш 
ҳ
олати пасайиш тенден-
циясига эга эмаслиги ани
қ
лаш мумкин. Беморларнинг манзилго
ҳ
лари та
ҳ
лил этилганда 
қ
уйидагилар маълум бўлди. 
Беморларнинг асосий 
қ
исмини Самар
қ
анд ша
ҳ
ридан (46 %) ва туманларидан келган беморлар ташкил этди. Касаллик 
26-50 ёш орасида бўлган беморларда кўп учраган – 90%. Беморларнинг ўртача ёши – 25-40 ёшни ташкил 
қ
илди. Куза-
тувдаги беморлар жинсини та
ҳ
лил этганимизда ВГС инфекцияси асосан эркакларда учраганлиги ани
қ
ланилди (74 %). 
Беморларнинг эпидемиологик анамнези та
ҳ
лил 
қ
илинганда 
қ
уйидагилар маълум бўлди: 30,5 % беморларнинг охирги 
йилларда хорижда ишлаб келганлиги, 23,2 % беморларнинг инъекцион муолажаларни 
қ
абул 
қ
илганлиги, 19,4 % бе-
морлар бошидан тиббий муолажаларни ўтказганлиги, 15,8 % беморларга 
қ
он 
қ
уйилганлиги, 11,1 % беморларда ю
қ
иш 
йули ани
қ
ланилмади. Инъекцион муолажаларни беморларнинг аксарият 
қ
исми 
қ
абул 
қ
илган бўлиб, уларнинг манзил-
лари Самар
қ
анд ша
ҳ
ридан эканлиги ани
қ
ланилди. ВГС касаллиги узатилиш механизмини йиллар бўйича та
ҳ
лил этга-
нимизда 
қ
уйидагилар ани
қ
ланилди: 1. Бизнинг кузатувимизда ВГС касаллигининг онадан болага узатилиши, яъни вер-
тикал узатилиш механизми 
қ
айд этилмади. Адабиётларда 
ҳ
ам ВГС касаллигининг вертикал ўтиш йўли жуда паст бўлиб, 
1–5% ни ташкил этади. 2. Парентерал узатилиш механизми ор
қ
али касалликнинг узатилиши охирги йилларда сези-
ларли равишда камайган. Бу 
ҳ
олат тиббий муассасаларда стерилизация ва дезинфекция ишлари йўлга 
қ
ўйилганлиги, 
бир марталик ишлатиладиган стерил асбоблар ва шприцлар 
қ
ўлланилиши билан бо
ғ
ли
қ
. 3.Шунга 
қ
арамасдан, охирги 
йилларда инъекцион гиё
ҳ
вандлик ва жинсий йўл ор
қ
али билан касалликнинг узатилиш сони ортган. Бу 
ҳ
олат а
ҳ
оли 
орасида етарлича санитар о
қ
артирув ишлари олиб борилмаётганлигини билдиради. Шу ма
қ
садда, беморлар орасида 
ўтказилган сўровнома натижаларига кўра 
қ
уйидагилар ани
қ
ланилди: *Беморлардан 15,7 % ушбу касаллик 
ҳ
а
қ
ида би-
роз бўлса-да, маълумотга эга; *Беморларнинг 12, 9 % бу касалликнинг ю
қ
иш йўллари 
ҳ
а
қ
ида билишади; *Беморлар-
нинг 9,8 % бу касалликнинг олдини олиш бўйича бирон бир маълумотга эга эмас; *
Қ
олган беморлар бу касаллик 
ҳ
а
қ
ида 
бирон бир маълумотга эга эмас. ВГС инфекцияси касаллигига чалинган беморларнинг касб-корларини та
ҳ
лил 
қ
илга-
нимизда, беморларнинг асосий 
қ
исмини ва
қ
тинча ишсизлар ташкил 
қ
илиши ани
қ
ланилди. Бундан таш
қ
ари, ва
қ
тинча 
ишсизларнинг 12,9 % маълум сабабларга кўра 
қ
амалганлар ташкил этиши ани
қ
ланилди. Беморларнинг 31,7 
қ
исмини 
тиббиёт ва лаборатория со
ҳ
асида ишлаганлар ташкил этиши маълум бўлди. Охирги йилларда ўткир вирусли гепатит 
С касаллигининг учраш тезлиги пасайганлиги ани
қ
ланилди. Биро
қ
сурункали вирсли гепатит С касаллиги билан касал-
ланиш сони пасайиш тенденциясига эга эмас. Хулоса. Вирусли гепатит С билан касалланиш асосан катталар орасида, 
яъни 18 ёшдан катталар орасида кўпро
қ
учраши ани
қ
ланилди. Охирги 5 йил ичида Ўзбекистон республикасида вирусли 
гепатит С касаллиги ўткир шакли билан беморларнинг рўйхатга олиниши пасайиш тенденциясига эга. Бундан таш
қ
ари, 
давлатдаги эпидемиологик вазиятни эътиборга олган 
ҳ
олда а
ҳ
оли орасида санитар о
қ
артирув ишлари олиб бориш ва 
олиб борилаётган чора тадбирларни тў
ғ
ри ба
ҳ
олай олиш лозим. 

---