Saylov huquqi erkiNLİGİ – fuqarolik jamiYaTİNİng sharti

Birinchi. «Saylovoldi tashviqoti» tushunchasini aks ettirgan quyidagi yangi definitiv meyor saylov qonunchiligida mustah’kamlandi: «saylovoldi tashviqoti – saylov kampaniyasi davrida amalga oshiriladigan va saylovchilarni deputatlikka nomzodni yoki siyosiy partiyani yoqlab ovoz berishga undashga qaratilgan faoliyat».

Ushbu qoidaning qonunchilikka kiritilishi birinchidan, saylovoldi tashviqotining mazmun-moh’iyatidan ah’olini xabardor etsa, ikkinchidan, saylovoldi tashviqotining o’ziga xosligi, obekti va subekti, amalga oshirish tartibi h’aqida h’am aniq malumot beradi.

Saylovoldi tashviqoti nomzodlar va siyosiy partiyalar uchun o’z imkoniyatlarini namoyon qilish yo’lidagi o’ziga xos muh’im siyosiy jarayon h’isoblanadi. O’zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi va saylov qonunchiligining asosiy vazifasi siyosiy kurashning adolatli, xolisona, ochiq va oshkora olib borilishi uchun barcha nomzodlarga teng imkoniyat va kafolatlarni yaratish orqali siyosiy plyuralizm, yani fikrlar erkinligi va xilma-xilligi asosidagi sog’lom raqobatni taminlashdan iboratdir. Shundan kelib chiqqan h’olda saylovoldi tashviqoti tushunchasining aniq tarifini ishlab chiqilishi va uni qonun h’ujjatlarida mustah’kamlanishi mazkur jarayondagi turli bah’sli masalalarning oldini olish va tushunmovchiliklarni bartaraf etish h’amda saylovlarni demokratik andozalarga mos h’olda amalga oshirilishini taminlashga xizmat qiladi.

Xorijiy mamlakatlarning bu boradagi tajribasiga etibor qaratsak, İspaniya, Kanada, Meksika kabi mamlakatlar qonunchiligida saylovoldi tashviqotiga aniq tarif berilgan. AQSh³⁴, Yaponiya³⁵, Frantsiya³⁶, Polsha³⁷, Belorussiya³⁸va Xindiston³⁹ kabi mamlakatlar saylov qonunchiligida h’am saylovoldi tashviqotining boshlanishi va yakunlanishi bilan bog’liq qoidalar mavjud bo’lsa-da, aynan saylovoldi tashviqotining yagona tarifi mavjud emas.