Tema: Belorussiya tálim sisteması ózine tán ózgeshelikleri Joba

Tema: Belorussiya tálim sisteması ózine tán ózgeshelikleri
Joba :
1. Belorussiya táliminiń ózine saylıǵı
2. Belorussiyada tálim sistemasi

Belarusiya mámleketlik universiteti.
Ol 1921-jıl 30-oktyabrde qurilg’an. 1919 jıl 25 fevralda Oraylıq Ijroiya Komiteti Belorussiya SSR de birinshi milliy universitetti shólkemlestiriwge qarar etdi Belorussiya. Biraq, ishg'ol Minsk Polsha armiyası tárepinen bul jobalar keshiktirildi jáne onıversitet tiykarınan 1921 jıl 30 -oktyabrde ashıldı.[6] Tariyxchi hám slavist Uladzimier Pičeta onıń birinshi rektori boldı.

Daslep universitet ush fakultetti (jumısshılar, medicina hám gumanitar pánler) óz ishine alǵan bolıp, olarda jámi 1390 studentler oqıǵan. Fakultet quramına 14 professor, 49 oqıtıwshı hám 10 oqıtıwshı járdemshi kirgen, olardıń kópshiligi universitetlerden kóshirilgen Moskva, Qazan hám Kiev. 1922 jılda pedagogika fakulteti dúzildi. 1925 jılda 34 ekonomist hám 26 yuristti óz ishine alǵan birinshi sinfni bitirgan. Universitet 1927 jılda aspiranturalardı usınıs ete basladı. Studentler qalashası qurılısı sol jıldıń kuzida baslanǵan. 1928 jılda universitet keyinirek qayta islengen Belarus mádeniyat institutın jaratıwda aktiv qatnas etdi Belarusiya Pánler akademiyası.

1930 jılǵa kelip universitet altı fakultetten ibarat edi: jumısshılar, medicina, pedagogika, xalıq xojalıǵı, huqıq hám Sovet rawajlanıwı, ximiyalıq texnologiya. Fakultet hám xızmetkerler quramı 49 dana professor, 51 dotsent, 44 oqıtıwshı hám 300 den artıq ilimiy xızmetkerlerden ibarat quramǵa kirdi. 1931 jıl may ayında Belorussiya SSR Xalıq tálimi komissariati Belarusiya mámleket universitetiniń birpara fakultetlerin jańa joqarı oqıw orınları retinde qayta shólkemlestiriwge qarar etdi. Minsk medicina institutı, Joqarı pedagogika institutı, Xalıq xojalıǵı institutı, Belarusiya politexnika institutıva Minsk yuridikalıq institutı (1955 jılda Belarusiya mámleket universiteti yuridikalıq fakulteti retinde qayta tiklendi).

1941 jılda universitet altı fakultetten ibarat edi: ximiya, fizika hám matematika, Biologiya, Tariyx, geografiya hám tiller. Sonıń menen birge, fabrikalar hám zavodlardıń kúndizgi jumısshılarına sırtqı tálim beretuǵın arnawlı sırtqı bólim menen bir qatarda jumısshılar fakulteti de bar edi. Polsha - hám Evrey- til bólimleri. Universitette 1337 dana bakalavriat hám 60 dana aspirantlar oqıdı ; Fakultet quramına 17 professor, 41 dotsent hám 90 nan artıq oqıtıwshılar kirdilar. Minsk tárepinen basıp alınǵannan keyin Natsistlar Germaniyası 1941 jıl iyun ayında birpara studentler hám ilimiy xızmetkerler shıǵısqa evakuatsiya etildi, biraq 450 den aslamı qosıldı Sovet armiyası yamasa partizan brigadalari. Dawamında Ekinshi jáhán urısı bir neshe universitet ımaratları wayran bolǵan, basqaları bolsa nemislar tárepinen emlewxana hám ofis retinde isletilingen. 1943 jıl may ayında Belarusiya mámleket universiteti qalashasında qayta ashıldı Skhodnya, Arqa-batıstan 12 km Moskva. Moskva daǵı joqarı oqıw orınları tárepinen úskeneler, sabaqlıqlar, oqıw qóllanbaları hám 18000 ge jaqın ilimiy ádebiyatlar universitetke sıylıq etildi. 1943 jıl oktyabr ayında 300 ge jaqın student oqıwǵa qabıllandı. Universitet 1944 jıl jazında Minskka qaytıp keldi hám sabaqlar qayta tiklendi. Ekinshi jáhán urısında qaytıs bolǵan studentler, oqıtıwshılar hám xızmetkerlerge estelik 1975 jılda studentler qalashasında ashılǵan.

1949 jılda universitetke at berildi vladimir Lenin dıń 30 jıllıǵın bayramlaw ushın Belorussiya SSR. Urısqa shekem bolǵan izertlew imaratları tiykarınan 1950-jıllardıń baslarında tiklengen. 1957 jılǵa kelip universitet etti fakultetten ibarat edi; fakultette 29 dana professor, 160 dana dotsent hám 150 dana oqıtıwshı bar edi.

1957 jılda belgili spektroskopist Anton Siecčanka Belarusiya mámleket universiteti rektori etip tayınlandi. Keyingi 15 jıl dawamında ol universitetti basqargan jáne onıń sezilerli keńeyiwin qadaǵalaw etken. 1958 jılda fizika-matematika fakulteti ekige, yaǵnıy fizika-matematika fakultetlerine bolındı. Jurnalistika hám ámeliy matematika fakultetleri gezegi menen 1967 hám 1970 jıllarda ashılǵan. Universitet tárepinen qollanılatuǵın Ámeliy fizika máseleleri ilimiy-izertlew institutı 1971 jılda shólkemlesken. Qabıllaw jedel ósip bardı : 1962 jıldaǵı 8000 kisiden 1970 jıldaǵı 15000 ge shekem. Universitet ushın jańa tiykarǵı jay qurılısı 1958-1962 jıllarda baslanǵan hám fizikaning jańa ımaratları. hám ximiya fakultetleri uyqas túrde 1966 hám 1969 jıllarda ashılǵan. 1967 jılda universitet bul sıylıq menen táǵdirlandi Miynet Qızıl Bayraq ordeni.

Belarusiya mámleket universitetiniń keńeyiwi Sevchenko pensiyaǵa shıqqanınan keyin de dawam etdi. 1975 jılda radiofizika hám elektronika fakulteti fizika fakultetinen ajralıp shıqtı hám 1989 jılda filosofiya -ekonomika fakulteti dúzildi. Fizikalıq-ximiyalıq máseleler hám yadro máseleleri boyınsha izertlew institutları uyqas túrde 1978 hám 1986 jıllarda ashılǵan. 1980 jılda Minskning shetsinde, Shomyslitsa awılı qasında ekinshi studentler qalashası qurıldı.

Keyin Belorussiyadan ǵárezsizlikke eristi SSSR 1991 jılda Belarusiya mámleketlik universiteti rásmiy tán alınǵan [iqtibos kerek] jańa millet degi etakchi joqarı tálim shólkemi retinde. Jańa fakultetler hám institutlar jaratıldı : Xalıq aralıq baylanıslar fakulteti (1995), Mámleket menejment jáne social texnologiyalar institutı (2003), Áskeriy fakultet (2003), Sent-Metodiy hám Kiril dinshunoslik institutı (2004), Gumanitar fakultet. (2004); Biznes hám texnologiyalardı basqarıw institutı (2006 ), Konfutsiy Sinologiya institutı (2007). 2008 jılda Jurnalistika fakulteti Jurnalistika institutı retinde qayta dúzildi. Universitet sonıń menen birge, universitetke tayarlanıw hám úzliksiz tálim orayların quradı. Sonıń menen birge, bir qatar jańa izertlew orayları dúzildi: bólekler hám joqarı energiya fizikasi orayları (1993), Ozonosfera monıtoringi (1997), matematikada hám informatikada ámeliy máseleler (2000) hám insan máseleleri (2000). Biologiya, filosofiya jáne social pánler, xalıq aralıq baylanıslar fakultetleri, jurnalistika institutı jáne onıversitet televidenie orayı ushın jańa ımaratlar qurıldı. 21-ásirdiń birinshi on jıllıǵında bir qatar belgili Belarusiya tariyxıy shaxslarınıń estelikleri - Frantsisk Skaryna, Mikolay Xussovchik, Polotskning evfrosini, Turav Kirili, Simon Budni hám vasil Ciapinskiy - studentler qalashasında júzege keliw etilgen.