Say d u lla m irzayev

61 A d ab iyotim iz avtobiografiyasi. — Т.: 1973, 144-bet.
208

---

inson. Uning o ‘zi ham, axloq-odobi ham, yurish-turishi ham 
go‘zal. U nda notabiiylik va soxtalik yo‘q. Ammo Gulnor — 
huquqsiz. Shu sababli u Y o‘lchini jondan ortiq sevgani holda 
qari chol Mirzakarimboy bilan turmush qurishga majbur bo‘ladi. 
R om anda G ulnorning kechinm alari, turli ruhiy-psixologik 
holatlari yorqin bo‘yoqlarda tabiiy va jonli qilib ifodalangan.
G u ln orning onasi G ulsum bibi — o ‘zi b ir olam . U — 
m u sh fiq , m e h rib o n ona. G u lsu m b ib i h a r n a rsa d a n
odamgarchilikni ustun q o ‘yadi. Qizini tushunadi va ayaydi. 
Shu sababli u boyning mulkiga uchmaydi, qizini Mirzakarimboy 
xotinlikka olmoqchi ekanini eshitgach, ruhan qiynalib, ich- 
ichidan eziladi. Gulsumbibi obrazida o ‘sha davr onalariga xos 
itoatkorlik ham, zahmatkashlik va mehribonlik ham yorqin, 
ta ’sirli aks etgan.
«Qutlug1 qon» romanida Shoqosim, Qoratoy, 0 ‘roz, Shokir 
o ta , Q am b ar, Y o rm a t, U nsin k ab i o b ra z la r ham jo n li, 
to ‘laqonli bo‘lib chiqqan. Bu obrazlar romanda o ‘z mavqeiga 
ega. U lar bosh qahram on Y o ‘lchi x arakteridagi yetakchi 
xususiyatlarni ochib berishga xizmat qiladilar.
R om anda, ayniqsa, M irzakarim boy obrazi ustalik bilan 
puxta ishlangan. M irzakarim boy — aqlli, tadbirkor shaxs. 
U ning qilm ishlari — jirkanchli, niyati — buzuq. M ahalla 
baqqolining o‘g‘li bo‘lgan Mirzakarimboy halollik bilan emas, 
balki qarolu xizmatkorlarni shafqatsiz ishlatish, ularning ish 
haqidan urib qolish orqali mashhur millioner boy darajasiga 
k o ‘tarilgan.
M irzakarimboyning m a’naviy dunyosi ham порок. U — 
q arin d o sh lik tu y g ‘usidan m ahrum . U m oddiy yordam ga 
muhtoj qarindoshi Xushro‘ybibi haqida yomon so‘zlar aytadi. 
Yo‘lchiga: