Say d u lla m irzayev

1965, 9-son, 11-bet.
197

---

A tro fd a g ila rd a k a tta qiziqish uy g ‘otgan adib ijodiga 
b ag ‘ishlab qator ilmiy m aqola, adabiy-tanqidiy ocherk va 
risolalar yaratildi. Ayniqsa, Homil Y oqubovning «Oybek» 
(1960), «G ‘oyaviylik va mahorat» (1963), «Adibning mahorati»
(1966), Matyoqub Q o‘shjonovning «Oybek mahorati» (1962), 
N aim K arim o v n in g «O ybek» k ito b la ri, sh u n in gd ek , 
«Oybekning ijodiy metodi va badiiy mahorati» (1985) nomli 
m aq o lalar t o ‘plam i alohida d iq q atg a sazovordir. U larda 
yozuvchi asarlari tahlilga tortilib, badiiy, g‘oyaviy, tematik 
xususiyatlari ko‘p va keng ochib berilgan.
Homil Yoqubovning Oybek haqidagi har uchala kitobi ham, 
avvalo, dalillarga boyligi, tahlilning puxtaligi, ilmiy xulosalarga 
serobligi bilan ajralib turadi. M uallif Oybek ijodi misolida 
zamonaviylik va tarixiylik, an ’ana va novatorlik, konflikt va 
xarakter, hayotiylik va badiiy to ‘qima, shakl va mazmun, lirik, 
epik va liro-epik janrlarn ing o ‘ziga xos xususiyatlari, ular 
orasidagi umumiy va farqli jihatlar to ‘g‘risida atroflicha fikr 
yuritgan, oybekshunoslik va uning taraqqiyoti masalalariga 
a lo h id a e ’tib o r q a ra tib , bu so h adag i ayrim xato va 
chalkashliklarga aniqlik kiritgan.
Matyoqub Q o‘shjonovning «Oybek mahorati» kitobida adib 
mahorati ijodiy rivojlanish jarayoni, o ‘ziga xos uslub masalalari 
bilan b o g iiq tarzda tahlil etilgan. Xususan, Oybek asarlaridagi 
asosiy xarakterlarning shakllanishi sinchkovlik bilan yoritilib, 
sujet va kompozitsiya, shakl va mazmun, ijodiy metod va badiiy 
mahoratga bog‘liq tarzda ochib berilgan.
To‘g‘ri, bunday tadqiqotlar oson kechgan, silliq rivojlangan 
em as. O ybekka, uning ad ab iy o tn in g chinak am y u tu g ‘i 
hiso b lanm ish a sarla rig a to sh otilg an v a q tla r b o ‘lg a n 55.
A. Mirzayevning «Tarixiy voqelikni buzib ko‘rsatishga qarshi» 
(«K om m unist T adjikistana» gazetasi, 1952-yil 7-dekabr),
B. Fayziyevning «Navoiy» romani haqida» («Qizil 0 ‘zbekiston» 
gazetasi, 1953-yil 16-may) maqolalarida adib «Navoiy» romani 
uchun o ‘tm ishni buzib k o ‘rsatg an, buyuk shoir obrazini