Savol va topshiriqlar

5. S. Husayn siyosatini tushuntiring.

1979-yil oxirida hokimiyatni general S. Husayn egalladi. U mamlakatda diktatura o‘rnatdi. Muxolifatchi kuchlar faoliyati taqiqlandi. Iroqni «qudratli» davlatga aylantirishga kirishdi. Harbiy xarajat har qachongidan ham oshirildi. Million kishilik armiya barpo etildi. Iroqning qudrati qo‘shni davlatlarni tashvishga solib qo‘ydi. Chunki avantyurist S. Husayndan hamma narsani kutish mumkin edi. Chunonchi,

1980-yilda u Eronga hududiy da’vo bilan chiqdi. Bu hol Iroq – Eron urushini
keltirib chiqardi. Urush 8 yil davom etdi. Har ikki tomon minglab qurbon
berdilar. Katta iqtisodiy talafot ko‘rdilar. Iroq maqsadiga erisha olmadi.
Eron o‘z hududi daxlsizligini himoya qila oldi. 1990-yil avgustida S. Husayn yana bir avantyuraga qo‘l urdi. U Quvaytni bosib olish maqsadida armiyasini bu mamlakatga kiritdi. Biroq xalqaro hamjamiyat bunga befarq qarab turmadi. BMT Xavfsizlik Kengashi Iroq rahbariyatidan qo‘shinini Quvaytdan olib chiqib ketishni talab qildi. Ammo bu talab bajarilmadi. Bu esa Iroqqa qarshi davlatlar ittifoqining tuzilishiga olib keldi. 1991-yilning 17-yanvarida bu ittifoq harbiy kuchlari (asosan AQSH armiyasidan iborat) Iroq armiyasiga hujum boshladi va uni tor-mor etdi.
Quvaytning davlat mustaqilligi tiklandi. Ammo S. Husayn Iroqdagi o‘z hokimiyatini va yakka hukmronligini mustahkamlab bordi. Qurollanishni kuchaytirdi. Jahon hamjamiyati Iroqdan ommaviy qirg‘in qurollari ishlab chiqarishga imkon beruvchi manbalarni tugatishni talab etdi. Qaysar S. Husayn bu haqli talabni inkor etdi. Bunga javoban Iroqqa nisbatan iqtisodiy sanksiya chorasi ko‘rildi. Unga ko‘ra, Iroq neftini sotish minimum darajada cheklab qo‘yildi. Xalqning ahvoli og‘irlashdi.
AQSH Iroqni harbiy kuch yordamidagina xalqaro huquq normalarini
hurmat qildirish mumkin, deb hisobladi va 2003-yil iyun oyida Angliya ko‘magida Iroqqa hujum boshlab, S. Husaynni tor-mor qildi. Koalitsiyachilar hamon o‘z qo‘shinlarini Iroqda saqlab turibdilar. AQSH Iroqning butun boyligiga, ayniqsa, katta miqdordagi neftiga ega bo‘ldi. Iroqda vaziyat keskin bo‘lib, kelgindilarga qarshilik ko‘rsatish to‘xtamayotir. Xalq esa urush jarohatlarini tiklamoqda. 2006-yil noyabrda S. Husayn o‘limga hukm qilindi. Bosh vazir Ayyad Alaviy amerikaparast siyosat yuritmoqda.