Sath o‘lchash asboblari, qalqovichli sath o‘lchagichlar, gidrostatik sath

 

---

 
4.12-rasm. Rosemount 1199 chiqaruvchi ayirma membranalar 
Ishlash printsipi
Ishlash printsipi egiluvchan sezgir elementning gidrostatik bosim (sezgir 
element ustidagi suyuqlik ustuni) ta’siridagi deformatsiyasi analogli tok signaliga 
o’zgarishida asoslangan. O’ymali bajarilishda tenzorezistiv yoki sig’imli (hajmli) 
datchik bevosita membrana bilan bog’langan bo’lib, asbob butunlay idish pastida, 
flanets chetida bo’ladi, bunday holda membrana joylanishi minimal sathga muvofiq 
bo’ladi (4.13-rasm). 
Qo’ng’iroqli datchikda egiluvchan sezgir element ishchi muhitga botgan 
bo’lib suyuqlik bosimini tenzorezistiv sensorga olib boruvchi trubkaga 
payvandlangan havo ustuni orqali uzatadi (15-rasm). Sezgir element sifatida 
tenzoo’zgartirgich membranasi bilan birlashgan tenzorezistor ishlatiladi. 
 
Gidrostatik sath o’lchagichlari – ortiqcha bosim datchiklari, shuning uchun 
sensorning atmosfera bilan aloqasi zarur shart. Ortiqcha bosim datchiklarida bakdagi 
o’lchanayotgan muhit va atmosfera bosimi sezgir elementning bir tomonidan ta’sir 
qiladi, faqat atmosfera bosimi – boshqa tomondan. Ochiq idishlar uchun bakdagi 
atmosfera bosimi undan tashqaridagi atmosfera bosimi bilan kompensatsiyalanadi, 
va datchik faqat muhit bosimini o’lchaydi. 
Idish qopqog’i va suyuqlik orasida ortiqcha bosim hosil bo’ladigan joyda 
to’liq yopiq idishlar uchun differentsial bosimning gidostatik datchiklarini qo’llash 
yaxshiroqdir. Bunday holda maxsus kapillyar yordamida differentsial bosim 
datchigini idishning ortiqcha bosimi sohasi bilan bog’lash zarur. 

---

 
4.13-rasm. Sathning o’yma va cho’ktirma gidrostatik datchikli rezervuarlar
Gidrostatik sath o’lchagichlarini montaj qilganda, nasos oqimi ortiqcha bosim 
yaratishi mumkin bo’lganligi uchun, suyuqlikni quyishda ortiqcha bosim ta’siri 
bo’lmasligi uchun, datchiklarni girdobli harakat manbaidan maksimal 
uzoqlashtirgan holda o’rnatish kerak.