Saqlash vazirligi toshkent farmatsevtika instituti dori turlari texnologiyasi kafedrasi

ICHISHGA MO‟LJALLANGAN TOMCHILAR.
(GUTTAE AD USUM INTERNUM)
Tomchilarning bu guruhi rang-barangligi bilan farqlanib, ular quyidagi misollar bilan 
cheklanadi.
Rp.: Solutionis Platyphyllini hydrotartratis 0,2 % 10 ml

D.S. 10 tomchidan ovqatdan oldin ichilsin.

Retseptda suvda oson eriydigan kristall moddaning (1:10) eritmasi yozilgan, eritmaning 
konsentratsiyasi va umumiy og‗irligini saqlash uchun 1-shisha filtrdan foydalaniladi. Agar bu 
filtr bo’lmasa, uni yuqorida ko‗rsatilgandek suzilib, qadoqlangan holda beriladi.
Rp.:Tincturae Convallariae majalis
Tincturae Valerianae aa 10 ml
M.D.S. 25 tomchidan kuniga 2 mahal
Rp.: Aethylmorphyni hydrochloridi 0,2
Mentholi 0,3
Natrii bromidi 1,0
Adonisidi 5 ml
M.D.S. 25 tomchidan kuniga 2 mahal
Tarkibiga ko’ra, tomchi murakkab bo‗lib, uch xil tuzli komponentlar va uch xil o‗simlik 
xomashyosidan, ya‘ni spirtli ajratmadan iborat (2 ta nastoyka, 70 % etanolda tayyorlangan va 
yangi galen preparat adonizid tarkibida 18—20 % etanol saqlaydi). Mentolni eritish uchun 70
dan kichik bo‗lgan etanol kerak bo‗ladi, u avval nastoykalar aralashmasida eritiladi (bemorga 
beriladigan flakonga). Uncha katta bo‗lmagan alohida stakanga 5 ml adonizidda
0,2 
g dionin eritiladi (dioninning suvda va etanolda eruvchanligi 1:30), so‗ngra natriy bromid
eritiladi (suvda va mentolda oson eriydi) va eritma flakonga quyiladi (agar kerak bo‗lsa paxta 
tamponda suziladi).
Ichishga mo‗ljallangan tomchilarni tayyorlashda «zaharli » va «kuchli ta‘sir etuvchi » 
ro‗yxatdagi preparatlarning dozalarini tekshirish muhim jarayonlardan hisoblanadi. Bunda dori 
turi umumiy hajmining tomchilar soni tekshiriladi (spirtli eritmalar 
1
ml.da turli miqdorda 
tomchi saqlaydi), so‗ngra proporsiya bilan «zaharli» yoki «kuchli ta‘sir etuvchi» ro‗yxatidagi 
moddaning retseptdagi bir martalik tomchilar soniga ko‗ra ularning miqdor i ani-lanadi. Retsept 
bo‗yicha 25 tomchida 0,004 g dionin bor (yuqori bir martalik doza 0,03 g). Hisob: dori turining 

---

umumiy hajmi 25 ml.da 0,008 g dionin bor) yoki 50 tomchi spirt li preparatda, 25 tomchida esa 
0,004 g dionin bor.