Saodat sadirova

Bilimingizni tekshirib ko'ring

1. 
   Mayda xomashyoga kiravchi terilarni tavsiflang.
   
2. 
   Yirik xomashyoga kiruvchi terilarning xususiyatlarini ayting.
   
3. 
   Ot terilari qanday toifalarga bo'linadi?
   
4. 
   Qo'y va echki terilari tuzilishida qanday farq mavjud?
   
5. 
   Cho'chqa terilarining gistologik tuzilishini tushuntiring.
   
6. 
   Cho'chqa terilari qanday turlarga bo'linadi?
   
7. 
   Qo'y terilarining sifatiga qanday omillar ta'sir etadi?
   
8. 
   Hayvonlarning zotiga qarab, qo'y terilari qanday turlarga bo'linadi?
   
9. 
   Echki terilari tuzilishini izohlang.
   

10. Echki terilarida qanday nuqsonlar uchraydi?
69
ШВОВ. xMO'YNAXOMASHYOSINING TAVSIFI
3.1. MO'YNA ISHLAB CHIQARISH XOMASHYOSIM SINFLASH
Mo'yna ishlab chiqarish xomashyosi momiq mo'ynali xomashyo, mo'ynabop xomashyo, dengiz hayvonlari terisi va ba'zi qushlar terichalariga bo' linadi.
Momiq mo'ynali xomashyo deb, ovda qo'lga kiritilgan yoki hayvonotchilik xo'jaliklarida ko'paytiriladigan momiq mo'ynali yovvoyi hayvonlarning ishlov berilmagan terichalariga aytiladi.
Momiq mo'ynali xomashyo bahorgi va qishki turlarga bo'linadi. Qishki turga qishki uyquga ketmaydigan va, asosan, qishda ovlanadigan momiq mo'ynali hayvonlar terichalari, shuningdek, yil bo'yi ovlanadigan yirtqich hayvonlarning terichalari kiradi. Bular bo'rsiq, olmaxon, bo'ri, qunduz, suvsar, quyon, tulki, ayiq, ko'zan, sirtlon, yovvoyi mushuk, latcha, qoplon, silovsin, shimol tulkisi, yono't, sasiq ko'zan terichalari va boshqalardir.
Bahorgi turga qishki uyquga ketishi sababli qishda ovlash qiyin kechadigan momiq mo'ynali yovvoyi hayvonlar va kemiruvchilarning terichalari kiradi. Bular burunduq, ko'rsichqon, suv sichqoni, nutriya, ondatra, yumronqoziq terichalari va boshqalar.
Mo'ynabop xomashyo - jun qoplamining sifati bo'yicha mo'yna ishlab chiqarishga yaroqli hisoblangan uy hayvonlarining ishlov berilmagan terilari hisoblanadi.
Mo'ynabop xomashyoning qishki va bahorgi turlari farqlanadi. Qishgi mo'ynabop xomashyo turiga qishda so'yish imkoni bo'lgan u yoki bu uy hayvonlarining terichalari kiradi. Bularga quyon, mushuk, it terichalari kiritiladi.
Mo'ynabop xomashyoning bahorgi turiga yosh chorva mollarining terichalari kiritiladi. Bu turdagi xomashyoni tayyorlash, asosan, bahorda amalga oshiriladi.
Bahorgi turga qo'y terichalari (qorako'lcha, qorako'l, barra teri, krimka, muar-klyam, rus va dasht qo'ylari qo'zisining terichalari, tarsoq, sak-sak), echki terichalari (mo'ynabop echki terichalari), bug'u terichalari
70
(chala homila terisi), ot terichalari (junli toychoq terichasi, toycha terichasi), yirik shoxli mol terichalari (barra buzoq terichasi) kiritiladi.
Mo'yna xomashyosining alohida guruhini po'stinbop va mo'ynabop qo'y terilari tashkil etadi. Ularning ko'p qismi kuz yoki qish boshlarida so'yiladi.
Dengiz hayvonlari terilari - bular asosan mo'yna ishlab chiqarishga yaroqli bo'lgan har xil turdagi va yoshdagi dengiz mushugi va mo'ynabop tyulenlarning ishlov berilmagan terilari hisoblanadi. Ushbu terilar dengiz ovchiligi yo'li bilan qo'lga kiritiladi.
Qushlar terichalari - sifati bo'yicha mo'yna ishlab chiqarishga yaroqli, yumshoq, qalin va mustahkam pat va momiq qoplamali ba'zi suvda suzuvchi qushlar terichalari (oq qush, gagar, pelikan, baklan terichalari va boshqalar)dir.
Har bir mo'yna xomashyosi terichalarida, avvalo, umurtqali (orqa) va tag teri (qorin) tomonlari ajratiladi (11-rasm). Bundan tashqari terichalar bir qator mayda qismlarga bo'linadi. Bosh qismida buruncha, peshana terisi, quloqlar, ko'z oralig'i, yonoqlar; umurtqali qismida -bo'yin, yoli, kuraklar, umurtqa, yon tomonlari, sag'ri, son qismi; tag teri tomonida - bo'g'izcha, tag teri, chotlari farqlanadi. Ko'plab hayvon turlarida oldingi va orqa oyoqlar, dum qismi saqlanadi.

11-rasm. Momiq mo'ynali tericha
qismlarining nomlanishi:
a - umurtqa tomondan ko'rinishi;
b - tag teri tomonidan ko'rinishi;
1-buruncha; 2-ko'z oralig'i;
3-boshna; 4-quloq; 5-bo'yin;
6-yoli; 7-umurtqa; 8-sag'ri;
9-oyoqchalar; 10-dum;
11-bo'g'izcha; 12-tag teri;
13-chotlar; 14-yon tomon;
15-dum asosi.

Odatda, terining eng qimmatli qismlari umurtqa va sag'risi hisoblanadi. Ammo ba'zi hayvonlarda, masalan, nutriya terichasida tag teri umurtqaga nisbatan qimmatliroq hisoblanadi.
3.2. PO'STINBOP QO'Y TERILARI
Po'stinbop qo'y terilariga maydoni 18 dm² dan katta va junining uzunligi 1,5 smdan yuqori bo'lgan dag'al junli qo'y zotlarining terilari kiradi. Davlat standartiga rmivofiq po'stinbop qo'y terilari ikki turga: rus va dasht po'stinbop qo'y terilariga bo'linadi. Romanov qo'y zoti terilari alohida guruhga ajratiladi.