Saodat sadirova

Terining qotib ketishi, dag'allashib qolishi - terilarni quyosh tig'ida va yuqori havo haroratida quritish oqibatida, derma kollagenlarining shoxli massaga o'tishi (jelatinlanishi)dir. Qotgan terilar mo'rt, sinuvchan bo'lib, suvda ivimaydi va ularni oshlab ham bo'lmaydi.
Terining sinishi (lomina) - muzlagan yoki quruq terining epidermis va jun qoplami tomonidan sinishi, yorilishi (orqa-o'ngiga o'tib ketmagan holda) terilarni ehtiyotsizlik bilan transportga ortish yoki tushirishda, uyum qilib taxlashda yuz berishi mumkin. Tuzlamasdan quritilgan terilardagi ushbu nuqson terining jun tomonini yorugiikka qaratib aniqlanadi. Nuqson uzunligi bo'yicha hisoblanadi.
Tuzli dog'lar - terilarga ishlov berishda tarkibida ко 'р miqdorda kalsiy, magniy va boshqa elementlar bo'lgan konservalovchi aralashmalardan hosil bo'ladigan to'q sariq rangdan, to'q jigarranggacha, shakli har xil, aytarli katta bo'lmagan (5mm gacha) dog'lar ko'rinishidagi nuqsonlardir. Ishlovdan chiqqan terilar yomon bo'yaladigan, yog'lanadigan, dag'al
155

42-rasm. Teri chirigi. yo'qoladi. Bunday dog'lar teri sifatini
pasaytirmaydi.
2) Och-jigarrangli, yumaloq, tiniq po'stloqli dog'lar. Ular teri
qalinligining o'rtasigacha singib, qirganda mezdrali yuzadan yo'qoladi,
ammo uning ostida dermaning o'zgargan qismlarini payqash mumkin.
3) To'q-jigarrangli, markazi o'pirilib tushgan, paypastlaganda qattiq,
dog'lar; ular dermaga chuqur singib, terming yuzgi qavatigacha borib
yetadi. Po'stloqni qirganda, dermaning sariqrangli o'zgargan qismlarini
kuzatish mumkin.
Terida tuzli dog'lar paydo bo'lishini tushuntiruvchi sabablar:
1) mikrobli;
2) tuz va antiseptiklardagi kimyoviy aralashmalarning ta'siri;
3) qon gemoglobinida bo'lgan temir birikmalarining ta'siri. Ushbu
nuqson ko'proq upuka va buzoq terilarini saqlashda hosil bo'ladi.
Qizil dog'lar - terilarni dastlabki ishlov berishda hosil bo'ladi. Namakobdan namiqib turgan terilarnmg mezdra yuzasida qizg'ish parda paydo bo'lishi bilan tavsiflanadi. U pushti galofil mikrokok-klarning teriga tuz yoki havo, suv va boshqalar bilan tushib, urchib, ko'payishi natijasida hosil bo'ladi. Qizil dogiarning teriga ta'sir etishini uch bosqichga ajratish mumkin:
1) kuchsiz - bunda qizillik tayyor charm sifatiga hech qanday ta'sir ko'rsatmaydi.
2)o'rtacha-bunda qizillik to'qimaninihoyatdakuchli zararlantiradi va odatda tayyor charm dog'dor yuza sirtiga ega bo'ladi.
3) kuchli - bunda terida talay o'zgarishlar ro'y beradi. Ushbu xomashyodan tayyorlangan charm yuz buzilishi va prelina, shuningdek, dog'dor va xira yuza sirtiga ega bo'ladi.
Terida qizillik paydo bo'lishining oldini olish uchun quyidagilar yaxshi vosita hisoblanadi:
156
l)xomashyoni saqlashva tashishda paradixlorbenzol va naftalinni qo'llash;
2)xomashyosini muzlatkichda saqlash;
3) hoi tuzlangan xomashyoni quritish.