Sanoat texnologiyasi

Yorug’likning elektromagnit tabiati. Maksvell g’oyasiga ko’ra, yorug’likning muhitda tarqalish tezligi
_(1.1)
ifoda bilan aniqlanadi.
bu yerda: c – yorug’likning bo’shliqdagi tezligi, ε – muhitning dielektrik singdiruvchanligi, μ – muhitning magnit kirituvchanligi.

Yorug’likda E va B vektorlar o’zaro perpendikulyar bo’lib, ular yorug’likning tarqalish yo’nalishi bilan 90⁰ burchakni hosil qiladi (1.3-rasm).



1.3-rasm. Elektromagnit to’lqinning tarqalishi
Ular bir paytda o’zlarining maksimal va minimal qiymatlariga erishadi hamda garmonik qonunlarga muvofiq o’zgaradi. Yorug’likning to’lqin uzunligi deb, u bir davrda o’tadigan masofaga aytiladi (1.4-rasm), ya’ni

cT
(1.2)

Yorug’likning to’lqin uzunligi chastota bilan quyidagicha bog’langan:

c

v
(1.3)

1.4-rasm. “To’lqin uzunligi” animatsiyasidan fragment

To’lqin soni deb, birlik uzunlikdagi to’lqin uzunliklar soniga aytiladi.

1
^{N =}


(1.4)

1.3. To'lqinlar energiyasi va intensivligi


Elektromagnit to’lqinlarining tenglamasi quyidagi ko’rinishda:
x = A cos (ωt – kx) (1.5)
bu yerda: A – tebranish amplitudasi, ω – davriy chastota.
To’lqinning muhitda tarqalishi natijasida energiyaning ham tarqalishi
sodir bo’ladi va bu energiyaning kattaligi to’lqin energiyasining kinetik hamda potensial energiyalari yig’indisiga teng bo’ladi:

_{2 2 2} x

W E U A sin t V
u


(1.6)

bu yerda: - muhitning zichligi, t - to’ lqinning tarqalish vaqti, x - to’ lqin frontining siljish masofasi, u - to’ lqinning faza tezligi, V – to’ lqin frontining tarqalishi vaqtida ular egallab olgan hajmning o’ zgarishi.