Sanoat texnologiyasi

Yorug’likni yutish koeffitsientiga berilgan to'g’ri ta'rifni aniqlang.
Jism tomonidan yutilgan nurlanish oqimining unga tushayotgan nurlanish oqimiga nisbati bilan xarakterlanadigan fizik kattalik
Jismga tushayotgan nurlanish oqimining shu jism tomonidan yutilayotgan nurlanish oqimiga nisbati bilan aniqlanadi
Jismga tushayotgan nurlanish oqimi shu jismning yutish koeffitsientidir Jismning birlik sirtidan chiqayotgan nurlar oqimi


Vinning siljish qonuni to'g’ri ta'rifini belgilang.
Eng kichik to'lqin uzunligi qora jismning haroratiga teskari proporsional Eng katta to‘lqin uzunligi qora jismning haroratiga teskari proporsional
Qora jismning nurlanishi uning termodinamik haroratining to‘rtinchi darajasiga proporsional
Jismning nurlanish energiyasi uzluksiz emas


Nurlanish oqimi…
spektrning biror chizig‘iga to‘g‘ri keluvchi nurlanish R ning shu ismning to‘qin uzunligi ga nisbati bilan aniqlanadigan fizik kattalik
jism tomonidan yutilgan nurlanish oqimining unga tushayotgan nurlanish oqimiga nisbati bilan xarakterlanadigan fizik kattalik
qora jismning nurlanishi uning termodinamik haroratining to‘rtinchi darajasiga proporsional;
nurlanish energiyasi W ning nurlanish vaqti t ga nisbati bilan aniqlanadigan fizik kattalik

14-§. NURLANISHNING KVANT NAZARIYASI

14.1. Issiqlik nurlanishning kvant nazariyasi

PLANK MAKS KARL

ERNET LYUDVIG
(1858-1957). Nemis fizigi. 1879-yilda falsafa fanlari doktori unvoniga sazovor bo’ladi. Ilmiy ishlari termodinamika qonunlarini
b
o’rganishga 1900-yilda
ag’ishlangan. yorug’likning
kvant nazariyasiga asos soladi
va kvant energiyasi tebranish
chastotasiga to’g’ri
proporsionalligini ko’rsatadi.
1900-yil 14 dekabrda nemis
fiziklar jamiyatida nazariy
jihatdan jismlarning nurlanish
qonunini isbotlaydi va kvant
nazariyasiga asos soladi. 1918
yilda Nobel mukofotiga
sazovor bo’ladi. 1905-yilda
Plankning kvant nazariyasiga
asoslanib Eynshteyn fanga
foton tushunchasini kiritadi.
1906-yilda nisbiyat nazariyasi
tushunchasini kiritishga
harakat qilgan. 1887-yilda
ximiyaviy tengliklar qonuniyatini bergan.

Reley-Jins tenglamasi asosida Kirxgof funksiyasining tajribada olingan Stefan- Bolsman va Vin qonunlari bilan o’zaro mutanosiblikda bo’lmaganligi, jismlarning nurlanish qonuniyatlari klassik fizika qonuniga bo’ysunmasligini ko’rsatish mumkin. Bu hodisani tushuntirish uchun nemis olimi Maks Plank quyidagi gipotezani ilgari surdi.

Jismning nurlanish energiyasi klassik fizikada tasavvur qilinganidek, uzluksiz bo’lmay, tebranish chastotasi v ga proporsional E energiyali kvantlardan, ya’ni alohida energiyali ulush (porsiya) lardan iboratdir: