|
Kurs ishining maqsadi: Sanoat rivojlangan davlatlarda sertifikatsiyalashni amalga oshirishning o'ziga xos jihatlari mavzusi bo’yicha bilimlar berish. Mazkur mavzu bo‘yicha hech qanday bo‘shliq bo‘lmasligini ta’minlash, Ushbu mavzu haqidagi bilimlarga ega bo’lish va bilimlarimizni rivojlantirish;
Kurs ishining vazifasi: Sanoat rivojlangan davlatlarda sertifikatsiyalashni amalga oshirishning o'ziga xos jihatlari mavzusi bo’yicha o’zlashtirishi lozim bo’lgan bilim, ko’nikma, malaka va kompetensiyalarga ega bo’lish. Mavzuning mazmun-mohiyatini o’zlashtirish.
Kurs ishining ob’yekti va predmeti: Sanoat rivojlangan davlatlarda sertifikatsiyalashni amalga oshirishning o'ziga xos jihatlari bilan bog'liq jarayonlar tadqiqotning predmetini tashkil qilsa, mavzuni o'rganishga xizmat qiluvchi manbalar, tadqiqotchilarning asarlari obyektini tashkil qiladi.
Mavzuning nazariy asosi: Mavzuni o'rganish jarayonida unga haqqoniy, ilmiy tahlilga asoslangan qarash, xolislik, tarixiylik tamoyili, bugungi kun talablaridan kelib chiqqan holda yondashishga harakat qilindi. Masalani yoritishda manbashunos, olimlarning tarixiy-ilmiy yutuqlari, qarashlari, ilgari surilgan g'oyalar va fikrlari nazariy- uslubiy asos bo'lib xizmat qildi.
Kurs ishining tarkibiy tuzilishi: Mazkur kurs ishi tarkibiy jihatdan kirish, ikkita bob, beshta reja, xulosa, foydalanilgan adabiyotlar ro'yhatidan iborat.
I-Bob. Sertifikatsiya – sifat kafolati
1.1. Sertifikatsiya va sertifikatlash sistemasining turlari
Sertifikatsiyalash – bu mahsulotni standartlarga, texnik shartlarga javob berishini hujjatlar orqali tasdiqlashdir. Mahsulot sertifikatlash mahsulotga muvofiqlik sertifikati berish orqali uning tegishli standartlar va texnik xujjatlarga javob berishini tasdiqlashdir.
«Sertifikatlash» tushunchasi standartlashtirish bo’yicha maxsus Xalqaro Kengash Komiteti tashkiloti (ISO) tomonidan ishlab chiqilgan. Sertifikatlash (muvofiqlik sertifikatlashi) umumiy tushuncha bo’lib, mahsulotni texnologik jarayonlarni va xizmatlarni sertifikatlashda uchinchi tomonning (bir tomon – ishlab chiqaruvchi, ikkinchi tomon – iste’molchi) ishtirok etishini nazarda tutadi. ISO muvofiqlikning 3 ta ko’rinishini o’rnatadi:
muvofiqlik haqida ariza;
muvofiqlik attestatsiyasi;
muvofiqlik sertifikatsiyasi;
Muvofiqlik haqida ariza – bu ishlab chiqaruvchining arizasi bo’lib, anda sertifikatlash tashkilotlaridan tashqarida ishlab chiqarilgan mahsulot, texnologik jarayon yoki xizmatlarning ma’lum standartlarga yoki boshqa me’yoriy-texnikaviy hujjatlarga javob berishiga ishlab chiqaruvchining o’z-o’zini sertifikatlash deb ham ataladi2.
Muvofiqlik attestatsiyasi – bu ma’lum mahsulot namunasi ma’lum standartlar yoki me’yoriy-texnik xujjatlarga javob berishi to’g’risida uchinchi tomon, sinov laboratoriyasining arizasidir. Bunda ishlab chiqarilgan mahsulotlar seriyasining muvofiqligiga baho berilmaydi, balki sinov o’tkazish uchun yuborilgan mahsulot namunasining sifatigagina kafolat beriladi.
Muvofiqlik sertifikatsiyasi – ishlab chiqarilgan mahsulot, texnologik jarayon yoki xizmatlarning ma’lum standart va me’yoriy texnik ujjatlarga javob berishiga uchinchi tomonning bergan kafolatidir.
SHunday qilib, muvofiqlik sertifikatsiyasi uchinchi tomon orqali kafolatlanadi va o’rnatilgan qonunlarga muvofiq tashkiliy sistema chegarasida amalga oshirilgandagina tan olinadi. Bunda uchinchi tomon seriyali ishlab chiqarilgan mahsulotlarning standartlar shartiga absolyut jihatdan emas, balki ma’lum ishonchlilik darajasi bilan javob bera olishini tasdiqlaydi. Ushbu ishonchlilik darajasi mahsulotning o’rnatilgan shartlarga muvofiqligini ta’minlovchi ishlar hajmiga bog’liq holda turlicha bo’lishi mumkin. Ishonchlilik darajasi qanchalik yuqori bo’lsa, mahsulot sifatini ta’minlash bo’yicha amalga oshirilgan ishlar hajmi shunchalik katta bo’ladi. Amma mahsulotning standart shartlariga muvofiqligining ishonchlilik darajasi qanchalik past bo’lsa, uni ekspluatatsiya qilish harajatlari shunchalik katta bo’ladi. Ko’rinib turibdiki, mahsulotni ekspluatatsiya qilish va sifatini ta’minlashga ketgan harajatlarning minimal qiymati mahsulotning standart shartlariga muvofiqligini talab etilgan darajada ishonchlilik bilan javob berishining optimal darajada bo’lishini ta’minlaydi.
Muvofiqlik sertifikatsiyasi sertifikatlash sistemasi chegarasida amalga oshiriladi. Sistema chegarasida sertifikatsiyalash yagona qonunlar asosida amalga oshirilishi kerak. Sertifikatlash sistemalari 3 ta darajada: milliy, regional va xalqaro darajada yaratilishi mumkin. Ayrim mahsulot turi, texnologik jarayon yoki xizmatlarga nisbatan sertifikatlash sistemasini ifodalovchi sertifikatlash sxemalari mavjud. Mahsulotning standart shartlariga javob berishi muvofiqlik sertifikati yoki muvofiqlik belgisi bilan tasdiqlanadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
