Sanoat ishlab chiqarishini tashkil etish

Uchinchi shaxslar – fuqarolik huquqida, bevosita fuqarolik huquqiy munosabatlarida ishtirok etmaydigan, lekin, vujudga kelgan huquqiy munosabatda muayyan darajada huquq va majburiyat tug’diradigan sub’ektlar.
Faktoring (ingl. factor – agent, vositachi) – kichik va o’rta firma (mijoz)larga tijorat banklari va ularning sho’’ba faktor-firmalari tomonidan ko’rsatiladigan moliyaviy xizmatlar turi. 16-17-asrlarda savdo vositachilari tomonidan amaliyotga kiritilgan, keyinchalik mijozga aylanma kapital uchun kredit berishning bir turiga aylandi. Faktoringda faktor-firma mijoz (tovar etkazib beruvchi)lardan qarzdorlarning qisqa muddatli qarzlarini undirish huquqini sotib oladi va firmalarning qarzlarini (majburiyatlarini) mijozga to’laydi, ya’ni qarzni qaytarish muddatidan oldin uning 70-90 %ini mijozga qaytaradi, qarzning qolgan qismi, foizlar chegirilgan holda qarzdorlar faktor-firma oldidagi o’z qarzini batamom uzganidan keyin qaytariladi. Faktoringda mijoz o’zining qarzdorlaridan qarzni undirish huquqini faktor-firmaga o’tkazadi. Ayniqsa, G’arb davlatlarining iqtisodiy amaliyotida keng qo’llaniladi. Faktoring bo’yicha kreditlar muddati 90–120 kun atrofida, kredit foizlari rasmiy bank stavkasidan yuqori turadi.
Faza (yun. phasis – paydo bo’lish) – biror jarayonning taraqqiyot yo’lidagi davr.
Fan-texnika taraqqiyoti – fan bilan texnikaning o’zaro bog’liq, yagona, ilgarilab boruvchi taraqqiyoti.
Fermer xo’jaligi – xususiy yoki uzoq muddatga ijaraga olingan erda qishloq xo’jaligi mahsuloti etishtirish bilan shug’ullanadigan xo’jalik (yuridik shaxs).
Firma – (ital. firma – imzo) – korxona, kompaniya, xo’jalik va tijorat tashkilotlarining umumiy nomi. Xodimlar soni, mulk shakllari, huquqiy holati va boshqalarga ko’ra xilma-xil firmalar bor.
Foyda – tovarlar va xizmatlarni sotishdan olingan daromadning bu tovarlarni ishlab chiqarish va sotish xarajatlaridan ortgan qismi. Korxonalar va tadbirkorlar xo’jalik faoliyati moliyaviy natijalarining asosiy ko’rsatkichlaridan biri. Foyda pulda ifodalanadi. Foyda kapital, ishlab chiqarish omili sifatida tovar va xizmatlar narxi tarkibiga kiradi, ular sotilgach, pul shaklida kapital sohibi ixtiyoriga keladi. Foyda topish tadbirkorlikning asl maqsadi hisoblanadi, unga intilish bozor iqtisodiyotining rivojlanishini ta’minlaydi.
Fond birjasi – qimmatli qog’ozlar va boshqa moliyaviy vositalar oldi-sotdi qilinadigan birja. Fond birjasining asosiy vazifalari: bo’sh turgan pul va qimmatli qog’ozlarni sotishni tashkil etish orqali jamg’arilgan pul kapitalini safarbar etish va to’plash; xususiy xo’jalik sub’ektlari va davlat investitsiyalarini ularning qimmatli qog’ozlari xaridini tashkil etish yo’li bilan moliyalashtirish; qimmatli qog’ozlarning yuqori darajadagi likvidligini, ya’ni qimmatli qog’oz egalari uchun yo’qotishlarsiz tezda pul mablag’lariga aylanishini ta’minlash.
Fond bozori, qimmatli qog’ozlar bozori – moliya bozorining qimmatli qog’ozlar emissiyasi va ularning oldi-sotdisi bilan shug’ullanadigan sohasi. Fond bozorining asosiy vazifasi: investitsiyalarni, ya’ni kengaytirilgan takror ishlab chiqarishga va texnika ravnaqiga zarur investitsiya mablag’larini to’plash hamda taqsimlash; qimmatli qog’ozlar paketlaridan foydalangan holda mulk egaligini o’zgartirish; qimmatli qog’ozlar oldi-sotdisi yo’li bilan bozorni qayta taqsimlash; qimmatli qog’ozlar chiqarish yordamida davlat qarzini moliyalashtirish va boshq.