Sanoat ishlab chiqarishini tashkil etish

T.r.	Tо‘lovchilar
Soliq stavkalari soliq solinadigan bazaga nisbatan foizda
1.	Iqtisodiyotning barcha tarmoqlaridagi yuridik shaxslar, 2 6 bandlarda nazarda tutilganlar bundan mustasno	7
2.	Qurilish tashkilotlari	8
3.	Chakana, ulgurji, shuningdek ulgurji-chakana savdoni amalga oshiradigan savdo korxonalari	6
4.	Umumiy ovqatlanish, mehmonxona xо‘jaligi korxonalari	10
5.	Kasbiy xizmatlar kо‘rsatadigan yuridik shaxslar (auditorlik xizmatlari, soliqmaslahati xizmatlari, konsalting xizmatlari, brokerlik xizmatlari va boshqalar)	15
6.	Qishloq xо‘jaligi mahsulotlarini, realizatsiya qiladigan yuridik shaxslar о‘zining ishlab chiqarish mahsulotlari bundan mustasno	4

Qо‘shilgan qiymat solig‘ining turli farqlangan stavkalari belgilangan bir necha faoliyat turlari bilan shug‘ullanadigan qо‘shilgan qiymat solig‘i tо‘lovchilar ushbu faoliyat turlari bо‘yicha alohida-alohida hisob yuritish hamda soliq tо‘lovchilarning tegishli toifalari uchun belgilangan stavkalar bо‘yicha qо‘shilgan qiymat solig‘ini tо‘lashi kerak.

Qо‘shilgan qiymat solig‘ini hisoblab chiqarish va tо‘lashning soddalashtirilgan tartibi doirasida qо‘shilgan qiymat solig‘ining hisob-kitobi soliq bо‘yicha hisobga olish joyidagi davlat soliq xizmati organlariga ortib boruvchi yakun bilan har oyda hisobot davridan keyingi oyning 25-kunidan kechiktirmay, yil yakunlari bо‘yicha esa, yillik moliyaviy hisobot topshiriladigan muddatda taqdim etiladi.
QQSni hisoblash bо‘yicha misollar.
Tovarlar (ishlar, xizmatlar)ning tekinga berilishida soliq solinadigan aylanma miqdori soliq tо‘lovchida berish paytida vujudga kelgan narxlar darajasidan kelib chiqib, ularga qо‘shilgan qiymat solig‘ini qо‘shmasdan, biroq bunday tovarlar (ishlar, xizmatlar)ning ishlab chiqarilishi (xarid qilinishi) bо‘yicha amalda tarkib topgan xarajatlardan kam bо‘lmagan miqdorda aniqlanadi.
Tovarlar (ishlar, xizmatlar) bepul berilishida ularni beruvchi korxona soliq tо‘lovchi hisoblanadi.
1-misol. Tekinga 150 ming sо‘mlik tovar berilgan.
Ushbu summaga 15 foiz QQS hisoblanadi, ya’ni 45 ming sо‘m va byudjetga tо‘lanishi lozim (bunda tegishli bо‘lgan chegirmalarni hisobga olish lozim).
Asosiy vositalar va nomoddiy aktivlarni bepul berilishida soliq solinadigan aylanma miqdori, uni berilishda shakllangan narxlar va qoldiq qiymati orasidagi farq kо‘rinishida aniqlanadi. Shunday qilib, agarda asosiy vosita va nomoddiy aktivlar qoldiq qiymatida bepul berilsa, soliq solinadigan aylanma bо‘lmaydi.
Tovarlar (ishlar, xizmatlar)ni bepul berilganda ham huddi sotilgandagi kabi hisob-varaq-faktura yozilishi shart.
2-misol. Shartnomaga asosan korxona mahsulotini QQSni (15 ming sо‘m) hisobga olgan holda 115 ming sо‘mga sotdi.
Mahsulotning ishlab chiqarish tannarxi 110 ming sо‘mni tashkil etadi, bunday holatda QQS 115 x 15 foiz = 17,25 ming sо‘mga nisbatan hisoblash lozim. Ular orasidagi farq (17,25 — 15) = 2,25 ming sо‘m sotib oluvchidan olinmaydi, u tovarni sotgan korxona hisobidan qoplanadi.
Ish haqini qonunlarda belgilangan tartibda tovarlar (shu jumladan, о‘zi ishlab chiqargan) bilan natura shaklida tо‘laydigan yoki ularni о‘z xodimlariga kassa orqali tannarxidan past narxlar bо‘yicha sotadigan korxonalar uchun soliq solinadigan aylanma yuqorida keltirilgan usulda aniqlanadi.