Dividendni reinvestitsiya qilish orqali investitsion muhitni yaratish masalalari
Korxonalarda dividend siyosatini ajralmas bir qismi va korxonani istiqboliga bog‘liq bo‘lgan etakchi omil – bu dividendni reinvestitsiya qilish va shu orqali investitsion muhitni yaratishdir.
Investitsiya siyosatida maqsadga erishish uchun quyidagi vazifalarga amal qilmoq kerak:
Dividendlarni investitsiyaga yo‘naltirish;
Eskirgan ishlab chiqarishlarni sekin-asta muomaladan chiqarib tashlash;
Mahalliy ishlab chiqaruvchilarni keng qo‘llab-quvvatlash;
To‘lov qobiliyatiga ega va talabga mos holda ishlab chiqarish tuzilmalarini yaratish;
Ishlab chiqarish resurslaridan va ilmiy-texnik salohiyatdan imkon qadar yuqori darajada foydalanishni ta’minlash;
Mamlakatning iqtisodiy xavfsizligini ta’minlash va uni kuchaytirish;
Samarali raqobatga asoslangan ishlab chiqarishlar, bozor infratuzilmasi, xizmat ko‘rsatish sohasi va intellektual faoliyatlar rivojlanishini uyg‘unlashtirish;
Iqtisodiyotning ustuvor tarmoqlarini rivojlantirish va yangi tarmoqlarni barpo etish;
Aholining ish bilan bandligini hamda iqtisodiy faolligini oshirish;
Hududlar ijtimoiy infratuzilmasini to‘liq shakllantirish.
Investitsiyaga bo‘lgan harajatning miqdori ikki omilga bog‘liq:
birinchisi – sof foydaning kutilayotgan me’yori, qaysiki uni tadbirkorlar investitsiyaga ketgan harajatlaridan olishni mo‘ljallaydi;
ikkinchisi – foiz stavkasi yoki tadbirkor real kapitalni sotib olishga zarur bo‘lgan pulga ega bo‘lishi uchun to‘lashi lozim bo‘lgan baho.
Agarda, kutilayotgan foyda me’yori foiz stavkasidan yuqori bo‘lsa, investitsiyalash foydali va aksincha, foiz stavkasi kutilayotgan foyda me’yoridan yuqori bo‘lsa, investitsiyalash foydali bo‘lmay qoladi.
Investitsiya harajatlari foyda keltirishini aniqlashda nominal foiz stavkasi emas, balki real foiz stavkasihisobga olinadi. Real foiz stavka narxlar darajasini o‘zgarishini aks ettirib, nominal stavkadan inflyasiya darajasini ayirmasi ko‘rinishida aniqlanadi.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti I.Karimovning asarlarida qayd etilganidek: «Investitsiyalar bazasini rivojlantirish va chuqurlashtirish bizning islohotlar strategiyamizning eng muhim shartlaridan biridir. Faqat kuchli investitsiya siyosati tufayligina iqtisodiyotda tarkibiy qayta qurishni amalga oshirish, eksport salohiyatini kengaytirish, ilg‘or texnologiyalarga o‘tish va raqobatbardosh mahsulotlar ishlab o‘zlashtirish mumkin».