|
Modellarning
xususiyatlari
|
Ingliz-Amerika
modeli
|
Nemis model
|
YApon modeli
|
Ijtimoiy qadriyatlar tizimi
|
SHaxsiyatparastlik, tanlov erkinligi
|
Ijtimoiy hamkorlik
|
Hamkorlik va ishonch
|
Mehnat jamoasining roli
|
Passiv
|
Faol
|
Faol ishtirokchilik
|
Moliyalashtirishning asosiy usuli
|
Fond bozori
|
Banklar
|
Banklar
|
Axborot nomutanosibligi
|
Menejment
|
Menejment, «uy» banki
|
Bosh bank
|
Investitsiyalash muddatlari
|
Qisqa muddatli
|
Uzoq muddatli
|
Uzoq muddatli
|
Kapitalning qiymati
|
YUqori
|
O‘rta
|
Past
|
Kapital bozori
|
YUqori likvidli
|
Likvidli
|
Nisbatan likvidli
|
Asosiy iqtisodiy birlik(yirik biznesda)
|
Kompaniya
|
Xolding
|
Moliya-sanoat guruhi
|
Menejmentga haq to‘lash
|
YUqori
|
O‘rta
|
Past
|
Aksiyadorlik kapitalining tuzilmasi
|
Sochilgan
|
Nisbatan jamlangan
|
Jamlangan
|
jadval
Korporativ boshqaruvning xorijiy modellari
Angliya-Amerika modeli
|
Germaniya modeli
|
YAponiya modeli
|
1. Tarqalish ko‘lami
|
AQSH, BuyukBritaniya, Kanada, Avstraliya, YAngi Zelandiya
|
Germaniya, Avstriya, Niderlandiya, Skandinaviya, Belgiya, Fransiya
|
YAponiya
|
2. Asosiy xususiyatlar
|
YAkka va mustaqil aksiyadorlarning keng vakilligi
|
Korporativ boshqaruvning barcha bo‘g‘inlarida banklarning vakillikda vanazoratda asosiy rol o‘ynashi
|
Bank va korporatsiyalararo nazorat va vakillikka asosiy e’tibor
|
3. Modelni amalga oshirish qatnashchilari
|
Aksiyadorlar - Boshqaruvchilar - Direktorlar kengashi Egalik qilish va nazorat taqsimoti darajasi hajmi
|
Bank - Boshqarma - Kuzatuv kengashi Korporatsiya xodimlarining keng vakilligi
|
Bank-Affilangan korporativ aksiyadorlar Boshqarma, Hukumat
|
4. Aksiyalarga egalik tuzilmasi
|
YAkka va institutsional investorlarning ustunligi
|
Banklar va korporatsiyalar ustunligi. Institusional agentlar va yakka investorlar
|
Affillangan bank va korporatsiyalarning mutlaq ustunligi. Tashqi aksiyadorlar vakilligi
|
S. Faoliyat monitoringi
|
Bozor monitoringi
|
Bank monitoringi
|
Bank va korporatsiyalararo monitoring
|
6. Moliyalashtirish
|
Masofali (xabardor bo‘lmagan, kuzatilmagan) qimmatli qog‘ozlar bozori orqali
|
Nazoratga yo‘naltirllgan (ifodalangan, kuzatilgan, xabardor) — investitsion qarorlar qabul qilishni nazorat qilish asosida
|
Tayanch iboralar:
unitar model, investor, ikki pog‘onali model, kontinental model, tarmoq modeli, minoritar aksiyador, ijroiya organi, insayder, sarmoya, shaffoflik.
Nazorat savollari
Korporativ boshqaruvning modellarini sanab bering.
Korporativ boshqaruvning amerika tizimini tushuntirib bering.
Korporativ boshqaruvning o‘zbek modelini tushuntirib bering.
Korporativ boshqaruvning ingliz-amerika modelini tushuntiring.
Korporativ boshqaruv modellarining qiyosiy xususiyatlarini aytib bering.
Korporativ boshqaruvning xalqaro tamoyillarini tushuntiring.
Adolatlilik tamoyilining mohiyatini yoritib bering.
Evroaksiyadorlar korporativ boshqaruvi asosiy tamoyillarini ayting.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining «Qimmatli qog‘ozlar bozorini yanada rivojlantirish chora-tadbirlari tog‘risida»gi qarorining mazmu-nini tushuntirib bering.
Ichki audit xizmati haqidagi nizomni tushuntiring.
4-MA’RUZA: KORPORATIV STRATEGIYA VA IJTIMOIY MAS’ULIYAT
Korporativ strategiyalarning mazmuni va mohiyati
Korporativ strategiya turlari
Korporativ strategiyalarning mazmuni va mohiyati
Dunyoda raqobat bo‘lgan davrda hamma mahsulot gomogendir. Bozorda sanoqsiz to‘liq axborotlarga ega bo‘lgan sotuvchi va sotib oluvchilar mavjud, lekin sotib olinadigan tovarlarga hech qanday ta’sir eta olmaydi. Bunday dunyoda foydaga hech qanday talab yo‘qligi bilan teng strategiyaga ham hech qanday talab bo‘lmaydi. Ko‘pchilik bozorlardagi kabi, sof raqobatda hech qanday qiyinchilik yo‘q.
Monopol raqobatli bozorda raqobat defitsit va assimetrikdir. Sababi ularda sotuvchi va sotib oluvchilar cheklangan, mahsulot gomogen, axborotlar foydasiz, yoki qandaydir firmaning boshqalariga nisbatan vakolatlarga ega va kuchli, boshqalar ishlab chiqarmaydigan mahsulot ishlab chiqarishi yoki olib kelinishi cheklangandir. Mustahkam ishlab chiqilgan strategiya firmani, yaxshi tashkil etilmagan bozorda yuqori foyda oladigan strategiyalarni ishlab chiqqan holda o‘zining talablarini qo‘ya oladi. Bunday vaziyatda strategiya ikki jihatdan muhim mavqega ega.
Birinchidan, bu firmaning shu tarmoqdagi firmalar bilan bir pozitsiyadaligi. Kompaniyaning kuchli va kuchsiz tomonlarini, bozorning havfli taraflarini hisobga olgan holda, samarali strategiya – raqobatbardosh mavqei yaratish imkonini beradi. SHuning uchun kompaniya raqobatli faoliyat yuritayotgan muhitni taqqoslay olishda strategiyani formulalash juda muhim.
Ikkinchidan, korporatsiya va investorning ichki koordinatsiyasi. Strategiya bozordagi korxona tanlovining tanlovdan keyingi vaziyatini o‘rganadi. Firmaning bozordagi o‘rni aniqlangandan keyin korporatsiyalar monopol bozorning har bir punkti bo‘yicha tarmoqlar o‘zaro kelishuvga erishishlari lozim. Xuddi shu tartibda invistitsiyalar amalga oshiriladi. Ular bir-birlarini o‘zaro bog‘lab turishlari va yuqori darajadagi raqobatbardoshlikni yuzaga keltirishlari lozim.
Strategik yo‘nalishga o‘z kuchini yo‘naltirgan kompaniyalarni ishbilarmon kompaniyalar deb ataladi. Bunda mijozlar talablarini qoniqtirish uchun korxona umumiy tashkiliy strategiyaga rioya qilishi lozim. YAxshi strategiya bozorda o‘zining o‘rnini mustahkamlashga yordam beradi, shu o‘rinda bu sotib oluvchilarning talablarini boshqa raqobatchilarga nisbatan muayyan ravishda kuchaytiradi.
Kompaniya strategiyasi — segmentlangan bozorda muvozonatga erishish uchun raqobatchilarga nisbatan engilroq mavqega ega bo‘lishdir. Bu tashkiliy reja korporatsiyani raqobatchilardan ustunligini belgilab beradi.
Korporativ strategiya – bu korporativ boshqaruvga oid bo‘lgan qarorlarni aksiyadorlarning uzoq muddatli manfaatlarini ko‘zlagan holda korporativ organlar tomonidan qabul qilish va amalga oshirishdir.
Do'stlaringiz bilan baham: |
