Sanoat iqtisodiyoti va menejmenti

Reja:
12-ma’ruza.
Menejment (boshqaruv)ning mohiyati va asoslari.
1.
Menejment mazmuni va moxiyati. 
2.
Boshqaruv maqsadi va unga qo‘yilgan talablar. 
3.
Ho‘jalik boshqaruvining vazifalari. 
Xozirgi bozor munosabati sharoitida Respublika raxbariyatining asosiy diqqat 
e’tibori iqtisodiy tanqislikni engib o‘tish va xalqni zarur, yuqori sifatli iste’mol 
mollari bilan ta’minlashga qaratilgandir. YUqorida ko‘rsatilgan ishlarni amalga 
oshirishda Respublikada mavjud ishlab chiqarish birlashmalarining xuquq doiralarini 
kengaytirish, ularga mustaqillik berish, Respublika mintaqasida ko‘plab qo‘shma 
korxonalarni yaratish, kooperativ va pudrat xo‘jaliklarni taraqqiy ettirish, aksionerlik 
birlashmalari va assotsiatsiyalarni, konsernlarni tuzish masalalari muxim o‘rin tutadi. 
Bundan ko‘zda tutilgan maqsad korxonalarning xo‘jalik dastagini takomillashtirish, 
shuning negizida bozorni zarur, yuqori sifatli xalq iste’moli mollari bilan boyitish, 
jaxon bozoriga chiqishga keng yo‘l ochish, o‘z maxsulotlarining xorijiy davlatlarda 
raqobatga bardosh beradigan qilib tayyorlash, uni valyutaga sotish va bu bilan 
Respublika iqtisodini yuksaltirishdir. 
Bu masalani ijobiy xal qilish raxbar xodimlardan ularning shaxsiy 
qobiliyatlari bilan birgalikda boshqaruv faoliyati asoslari ilmini mukammal 
egallashlarini va yuqori darajali malakaga ega bo‘lishlarini talab qiladi. 
Raxbarlarning xodimlar bilan ishlash jarayonida xodimlarning xolatlarini va 
shaxsiy xususiyatlarini inobatga olishi, ularning qalbiga yo‘l topa bilishi uning bilim 
darajasiga, muomala madaniyatiga bog‘liqdir. Bu kabi xususiyatlarga ega bo‘lgan 
raxbarlar o‘zlari boshqarib turgan jamoalari oldiga qo‘yilgan murakkab masalalarni 
to‘g‘ri xal qilishga va rejalarni yuqori samarali qilib bajarishga qodir bo‘ladilar. 
Boshqarish tushunchasining paydo bo‘lishi jamiyatning asosiy taraqqiyoti 
jarayonlaridan bo‘lib, u odamlarni yoki jamoa mexnat faoliyatini bir joyga jamlash 
bilan bog‘liqdir. Ishlab chiqarish yiriklashgan va vazifalar ixtisoslashtirilgan, ishlab 

---

chiqarish munosabatlari murakkablashgan sari maxsus boshqaruv apparatini bunyod 
qilish zarurati tug‘iladi. Bu apparat ishlab chiqarish tizimining kichik buginlarini bir 
butun qilib bog‘lashi va tashkiliy kismlar faoliyatini muvofiqlashtirish zarur. 
SHuningdek, eng muxim, murakkab va ko‘p kirrali ishlab chiqarish dastagini 
jiddiy moslashtirish va rejalarni sozlash lozim edi. Jamoa yiriklashgan sari 
boshqaruvning vazifalari murakkablashadi va maxsus tashkilotchilik, ma’muriyat, 
iqtisodiyot va boshqa ixtisoslar paydo bo‘ladi. 
Ishlab chiqarishni boshqarish aniq murakkab tizim bo‘lib, u ikki tizimchadan 
–
ob’ekt va sub’ektdan iborat.