Sanoat iqtisodiyoti va menejmenti

quyidagilarni aniqlash talab qilinadi:

1. 
   Fond sig‘imi va fondga qaytish hamda asosiy fondlarning har 1 so‘miga to‘g‘ri keladigan daromadni aniqlang.
   
2. 
   qaysi zavodda asosiy ishlab chiqarish fondlardan yaxshiroq foydalaniganligini aniqlang.
   

6-masala. Sexning ish maroma yiliga 256 kun, kuniga ikki smenada, bir smenaning o‘rtacha davomiyligi – 8 soat. Stanoklarni rejali ta’mirlashga sarflangan vaqt – 2%. Sexda 40 ta stanok o‘rnatilgan va ishlaydi. Mahsulot birligini tayyorlash uchun 30 daqiqa kerak. Yillik mahsulot tayyorlash dasturi 80 ming donadan iborat.
quyidagilarni aniqlash talab qilinadi: sex quvvati va asbob-uskunlarning bandlik koeffitsienti qancha?
Nazorat savollari :

1. 
   Asosiy fondlar, ularning mohiyati, ahamiyati va turlari tashkil etdi.
   
2. 
   Korxona asosiy fondlarining baholanishi, eskirishi va amortizatsiya qilinishi.
   
3. 
   Asosiy fondlardan foydalanish ko‘rsatkichlari va ularni hisoblash uslublari.
   
4. 
   Asosiy fondlarning korxona ishlab chiqarish quvvati bilan bog‘liqligi.
   

4 – Korxona aylanma kapitali
Ushbu amaliy mashg’ulot BBB, , klaster, mashq va masalalardan foydalanish mumkin.
Tayanch iboralari
Aylanma mablag‘lar, aylanma kapital, aylanma ishlab chiqarish fondlari, muomala fondlari, zahira, ichki ishlab chiqarish zahiralari, ishlab chiqarish zahiralari, tugallanmagan ishlab chiqarish va korxonada tayyorlangan yarim tayyor mahsulotlar, kelgusi davr xarajatlari, aylanma ishlab chiqarish fondlarining to’zilmasi, xususiy aylanma mablag‘lar, qarzga olingan aylanma mablag‘lar, aylanma mablag‘larni normalashtirish, ishlab chiqarish zahiralarini normalashtirish, joriy zahira, sug‘urta (kafolat) zahirasi, tayyorlov (texnologik) zahirasi, mavsumiy zahiralar, tugallanmagan ishlab chiqarishni normalashtirish, tayyor mahsulot qoldiqlarini normalashtirish, kelgusi davr xarajatlarni normalashtirish, aylanish koeffitsienti, aylanma mablag‘larni yuklanish koeffitsienti, bir marta aylanish davomiyligi. Reja::

1. 
   Korxona aylanma mablag‘larining iqtisodiy mohiyati, moddiy tarkibi va to’zilishi.
   
2. 
   Aylanma mablag‘larni normalashtirish.
   
3. 
   Aylanma mablag‘larning shakllantirish manbalalari va zahiralarni boshqarish.
   

4.Aylanma mablag‘lardan foydalanish ko‘rsatkichlari va ularni hisoblash usullari
Aylanma mablag‘lar – bu aylanma ishlab chiqarish fondlari va muomala fondlariga avans qilingan pul mablag‘laridir. CHet el korxonalari, firma va kompaniyalar ish amliyotida ularni aylanma kapital deb ataydilar, biroq aylanma mablag‘larning iqtisodiy tabiati va mohiyati bundan o‘zgarib qolmaydi.
Aylanma mablag‘lar, asosiy ishlab chiqarish fondlari kabi, korxonaning muvaffaqiyatli faoliyatining muhim omilidir. Ular ishlab chiqarish jarayoning uzluksizligini ta’minlaydi, asta-sekin aylanish hosil qiladi va korxona faoliyatining moliyaviy natijalariga to‘g‘ridan-to‘g‘ri ta’sir ko‘rsatadi.
Aylanma mablag‘lardan samarali foydalanish – korxonaning muhim vazifalaridan biridir. U amalda ushbu mablag‘larni aylanishini tezlashtirish, yoki ularni iste’mol qilish hajmini kamaytirish orqali ta’minlanadi. Bunda aylanma mablag‘larni to‘g‘ri me’yorlash – ehtiyoj va sarfni tartibga solish, aylanma mablag‘ yordamida oqilona xo‘jalik yuritish katta ahamiyat kasb etadi.