Самиғов н. А. Бино

Оҳакнинг қотиши. Сўндирилган оҳак очиқ ҳавода аста – секин қурийди ва ҳаво таркибидан СО₂ газини олиб, қотади:


CaOH ₂  CO₂  CaCO₃  H₂ O _.
Оҳак боғловчиси қотиш жараѐнида хоссаларини Са (ОН)₂ заррачалари ўзаро яқинлашади, зичлашади, аста – секин кристалланади; кристалланиш жараѐнининг чуқурлашиши вақт мобайнида мустаҳкам қурилиш материали ҳосил қилади.
Оҳак боғловчисининг мустаҳкамлигини ошириш учун иссиқлик билан қайта ишлаш мақсадга мувофиқдир.
Сўндирилмаган кукун оҳак таркибига 90 – 150 % сув киритилса, оҳак бевосита материал ичида гидратланиши натижасида кристалланиш жараѐни тезлашади. Унинг таркибига кукун холдаги шлак, куллар, оҳактош ва ш.к. минерал қўшимчалар қўшилса, маҳсулотнинг сифати яхшиланади.
Оҳак боғловчисининг асосий хоссалари. Сифатига қараб ҳавойи оҳак саноатда 3 хил навда ишлаб чиқарилади.
Сўниш тезлигига кўра ҳавойи оҳак тез сўнадиган (8 дақиқагача), ўртача тезликда сўнадиган (25 дақиқагача) ва секин сўнадиган (25 дақ. кўп) турларга бўлинади.
Тўйинган сўндирилмаган оҳакнинг майдалик даражаси № 02 ва 008 номерли элаклардаги қолдиқлар билан белгиланади. Элаклардаги қолдиқлар 1,0 ва 15 % бўлиши керак. Унинг тўкма зичлиги 800 – 1200 кг/м³.
Ҳавойи оҳак мустаҳкамлиги жиҳатидан минерал боғловчилар ўртасида пасти ҳисобланади. Оҳак боғловчи асосидаги қурилиш қоришмасининг сиқилишдаги мустаҳкамлиги 0,4 – 1,0 МПа бўлади. Шунинг учун оҳак навлари мустаҳкамлиги бўйича эмас, балки таркибига нисбатан белгиланади. Хомашѐ таркибида тупроқсимон ва бошқа қўшимчалар кам бўлса, оҳак активлиги шунча юқори, сўниши эса тез бўлади.
Ҳавойи оҳак 5.1 жадвалда келтирилган талабларга жавоб бериши керак.


5.1– жадвал