Самиғов н. А. Бино

Суюқ шиша ва кислотабардош цемент

Суюқ шиша. Суюқ шиша натрий силикат (Na₂O^.nSiO₂) ѐки калий силикат (K₂O^.nSiO₂) ларнинг сувли коллоид эритмаси бўлиб, сариқ ѐки жигар рангида бўлади, 50-70% сувли аралашмасининг зичлиги 1,3-1,5 гсм³.
Суюқ шиша майдаланган соф кварц қуми ва сода (Na₂CO₃) ѐки поташ (К₂СО₃) аралашмасини 1300-1400⁰С ҳароратда суюқлантириб олинади. Эритма тез совитилса ва 0,4-0,6 МПа босимли буғ таъсирида (автоклавда) қайта ишланса, сарғиш ва кўкимтир ранглардаги суюқ шиша ҳавойи боғловчи ҳосил бўлади.
Суюқ шишанинг қотишини натрий кремнефторид (Na₂SiF₆) каби катализаторлар қўшиб тезлаштириш мумкин.
Суюқ шиша кислотага ва юқори ҳароратга бардошли бетонлар, силикат бўѐқлар, грунтларни зичлаштирувчи композициялар тайѐрлашда ишлатилади.
Кислотабардош цемент – тоза кварц қуми ва натрий кремнефторид аралашмасини кукун ҳолатда майдалаб олинади. Компонентларни алоҳида кукунлаб, сўнг аралаштириш ҳам мумкин. Кварц қуми ўрнига андезит каби табиий тошларни кукунлаб ишлатса бўлади. Кислотабардош цемент суюқ шишанинг сувдаги эритмасига қорилса, боғловчилик хусусиятига эга бўлади. Унинг қуюқланиши 30 минутдан кейин бошланиб, охири 6 соатгача давом этиши мумкин. Кислотабардош цемент 10⁰С дан юқори ҳароратда қота бошлайди.
Кислотабардош цемент асосидаги қоришма, бетон ва бошқа материаллар минерал ва органик кислоталарга чидамли бўлади, аммо ишқорлар ва фосфат, фторид кислоталари таъсирида емирилади. Кислотабардош цемент сув таъсирига чидамсиз бўлади. У асосида қоришма, бетон тайѐрланганда кислотага чидамли тўлдирувчилар: кварц қуми, андезит, гранит чақиқ тоши ишлатилиши керак.
Кислотабардош материал ва буюмлар резервуарлар ва бошқа иншоотлар қурилишида агрессив муҳитлардан ҳимояловчи сифатида ишлатилади.

5. Портландцемент