Samarqand: Samdu nashri, 2020 y. 460 b

Raqobatchilar tahlili.
Raqobatchilar tahlili hozirgi vaqtda 
G‘arb va Sharq raqobatchilarining umumiy ko‘rinishini o‘z ichiga 
oladi (kompaniyalar ro‘yxati, mahsulotlarining xususiyatlari, 
yetkazib berish shartlari, hajmi, mahsulotingizning raqobatbardosh 
afzalliklari). 
Raqobatchilarni 
ko‘rib 
chiqayotganda, 
ular 
bilan 
taqqoslaganda o‘zingizning mahsulotlaringizning o‘ziga xosligi va 
ushbu farqlar maqsadli iste’molchilar guruhi uchun qanchalik 

---

149 
ahamiyatli ekanligiga e’tibor berishingiz kerak (ular uchun ular 
qanchalik ravshan), bu ayniqsa yuqori texnologiyali mahsulotlar 
uchun juda muhimdir. Narxlarni taqqoslashda qiyinchiliklarga va 
yangi bozorlardagi boshqa sharoitlarga bog‘liq. 
Raqobatchilar haqida ma’lumot olish uchun birinchi 
navbatda ushbu bozordagi kompaniyalar ro‘yxatini topishingiz 
mumkin bo‘lgan sanoat hisobotlarini o‘rganishingiz kerak. 
Ko‘pincha bunday hisobotlar to‘lanadi, ammo bunday 
tadqiqotlarda tarkibiga (odatda, bepul) qarash foydalidir. Bu 
ko‘pincha kamida hisobotda tahlil qilingan kompaniyalar sonini va 
ba’zida butun ro‘yxatni ko‘rsatadi. Keyin ularni tekshirish mumkin 
qidiruv tizimlari va qo‘shimcha ma’lumot olish. Shu nuqtai 
nazardan, G‘arb tadqiqotlarining quyidagi manbasi foydali bo‘lishi 
mumkin: http://www.bccresearch.com/. Bu yerda ommaviy va turli 
xil bozorlarda ba’zi ma’lumotlar mavjud (shu jumladan 
bozorlarning o‘sishi, o‘yinchilar soni, hozirgi tendensiyalar va 
boshqalar). 
Raqobatni tahlil qilishda nafaqat hozirgi paytda mavjud 
bo‘lgan to‘g‘ridan-to‘g‘ri bozor raqobatchilarini, balki potensial 
raqobatchilarni (ular uchun kirish to‘siqlari), shuningdek bilvosita 
raqobatchilarni (mahsulotlar o‘rnini bosadigan mahsulotlar) 
hisobga olish muhimdir.