Samarqand: Samdu nashri, 2020 y. 460 b

1-shakl. Innovatsion mahsulotni bozorga chiqarish sxemasi.
Keyin bozor segmentini tanlash to‘g‘risida qaror qabul 
qilishingiz mumkin. Bozorni qismlarga bo‘lish jarayoni (maqsadli 
bozorni 
tanlash), 
ya’ni segmentatsiya ikki yo‘nalishda 
(atributlarda) sodir bo‘ladi: a) iste’molchilar guruhlari bo‘yicha 
segmentatsiya; b) mahsulot parametrlari bo‘yicha segmentatsiya. 
Boshqacha qilib aytganda quyidagi savollarga javob berish kerak: 
Birinchidan, ushbu mahsulot qaysi foydalanuvchilar 
guruhlari uchun mo‘ljallangan, qaysi sohalarda va qaysi 
maqsadlarda ishlatilishi mumkin. 
Ikkinchidan, mahsulotlarning qaysi funksional va texnik 
parametrlari uning raqobatbardoshligini oshirish uchun muhim 
Bozor segmentatsiyasi 
Bizning iste'molchilarimiz kim 
bo'lishi mumkin? 
Maqsadli segmentlarni tanlash 
Iste'molchilarimiz sifatida kimni 
ko'rishni xohlaymiz? 
Bozor joylashuvi 
Qanday qilib ularni bizning 
mahsulotimizni sotib olishga 
ishontirish mumkin? 
Marketing rejasini ishlab chiqish 
Buning uchun nima qilish kerak? 

---

140 
ahamiyatga ega, aniq iste’molchilar ehtiyojlarini qondirish uchun 
qaysi birlari ustida ishlash kerak.
Shu bilan birga butun marketing majmuasida aks ettirilishi 
kerak bo‘lgan innovatsion mahsulotlar bozorining o‘ziga xos 
xususiyatlari 
to‘g‘risida 
eslash 
kerak. 
Yuqorida 
aytib 
o‘tganimizdek, bozorga yangi innovatsion mahsulotni kiritishda 
iste’molchining reaksiyasini taxmin qilish va uning xatti-
harakatlarini modellashtirish qiyin. Iste’molchilarning xatti-
harakatlarini modellashtirish uchun bir nechta yondashuvlar 
mavjud. Biz ulardan birini quyida keltirilgan sxemada ko‘ramiz - 
Model 4A (2-rasmga qarang [5.21]). 
Xabardorlar soni va xaridni amalga oshirgan xaridorlar 
orasidagi farqlarni quyidagilarda ko‘rishimiz mumkin: 
1)
brendning bozor ulushi ahamiyatsizligi; 
2)
juda ko‘p raqobatchilar borligi; 
3)
mahsulot yangi xaridorlarga qaratilgan; 
4)
bu murakkab mahsulot yoki xizmat; 
5)
mahsulotning noaniq joylashuvi mavjud. 
Ko‘rib turganingizdek ushbu beshta omilning to‘rttasini 
(ko‘plab raqobatchilardan tashqari) xavfsiz tarzda innovatsion 
mahsulotlarga 
kiritish 
mumkin. 
An’anaviy 
marketing 
kommunikatsiyalari orqali qancha xaridor haqiqiy xaridorlar 
toifasiga o‘tishi mumkinligini innovatsion mahsulotlar bozorida 
taxmin qilish ancha qiyin bo‘ladi.