Samarqand qishloq xo’jalik instituti qishloq xo’jaligini mexanizatsiyalash va mahsulotlarni qayta ishlash fakulteti «Umumiy texnika fanlari va hayot faoliyati xavfsizligi»

 
Metallarni argon muhitida elektrik yoy yordamida payvandlash. 
Amalda bu 
usuldan aktiv metallarni (alyuminiy, magniy, titan, sirkoniy, tantal, niobiy) va ularning 
qotishmalarini, 
shuningdek, 
legirlangan 
po‘latlardan 
yasalgan 
murakkab 
konstruksiyalarni payvandlashda foydalaniladi. Argon muhitida metallarni eletrik yoy 
yordamida payvandlash qiyin suyuqlanuvchan volfram 
elektrodlarida va oson suyuqlanuvchan metall elektrodlarda 
olib boriladi. 
a) Qiyin suyuqlanuvchan volfram elektrod bilan 
argon muhitida metallarrni elektrik yoy yordamida 
payvandlash (18-rasm).
Elektrik 
yoy 
6 
volfram 
elektrod 
3 
bilan 
payvandlanadigan metall 
1 
orasida yondirilib, argon 
mundshtuk 
4 
ning halqa kesimlik teshigidan ma’lum 
bosimda haydab turiladi, bunda u yoyning butun zonasini 
va metall vannani to‘la o‘raydi. 
Argon muhitida yoy bilan payvandlash, odatda, 
qalinligi 0,1-5 
mm 
bo‘lgan metallarni payvandlashda 
qo‘llanilib, 
o‘zgarmas 
tokda 
pasayuvchi 
tashqi 
18 – rasm.
Argon 
muxitida elektr yoy 
yordamida payvandlash: 
1 – payvandlanuvchi metall; 2 
– chokbop sim; 3 - volfram 
elektrod; 4 – mundshtuk; 5 – 
himoya qobig‘i; 6 – elektr 
yoy; 7 – suyuqlangan metall 
19 – rasm.
Suyuqlanuvchi 
metall elektrodlar bilan 
argon muxitida elektr yoy 
yordamida payvandlash
: 
1 – payvandlanuvchi metall;
2 – himoya gazi; 3 – halqa 
teshikli mundshtuk; 4 – 
elektrod; 5 – himoya qobig‘i

---

23 
harakteristikali manbaalarni to‘g‘ri qutbli qilib ulab, dastaki yoki avtomatikaviy usulda 
olib boriladi. 
b) Metallarni oson suyuqlanuvchan metall elektrodlar bilan argon muhitida 
elektrik yoy yordamida payvandlash (19-rasm).
Bu usulda 3 
mm 
dan qalin metallarni payvandlashda foydalaniladi, bunda 
suyuqlanuvchan elektrod 
4 
bilan asosiy metall 
1 
orasida hosil qilingan yoy va metall 
vannasi argon muhiti 
2 
da himoyalangan bo‘ladi. Payvandlash o‘zgarmas tokda qattiq 
tashqi harakteristikali manbaalarni teskari qutbli qilib, ulab olib boriladi.
Metallarni argon muhitida yoy bilan payvandlashni asosiy operatsiyalarning 
mexanizatsiyalashtirilish darajasiga ko‘ra dastaki, yarim avtomatikaviy va 
avtomatikaviy payvandlash usullariga ajratiladi. Uglerodli va kam legirlangan 
po‘latlarni suyuqlanuvchan elektrodlar bilan yarim avtomatikaviy usulda 
payvandlashda arzon uglerod II oksididan argon o‘rnida foydalanish iqtisodiy jihatdan 
maqsadga muvofiqdir. Bu holda payvandlash vannasining oksidlash ta’sirini qaytarish 
maqsadida kremniy va marganets miqdori oshirilgan elektrod simlardan foydalanish 
zarur.