Samarqand iqtisodiyot va servis instituti «xalqaro turizm va turizm servisi» kafedrasi

15-
mavzu.
 QISHLOQ TURIZMINI RIVOJLANTIRISH 
XUSUSIYATLARI 
Reja: 
15.1. Jahonda qishloq turizmining shakllanish jarayoni 
15.2. Qishloq turizmini rivojlantirishning xalqaro modellari va uni 
O‘zbekiston sharoitida  qo‘llash 
15.3. Qishloq turizmini rivojlantirishda Yevropa davlatlarining dasturlari 
 
15.1. Jahonda qishloq turizmining shakllanish jarayoni 
 
XX 
– asrning ikkinchi yarmidan insoniyatning tarixiy – madaniy boyligi va 
tabiat  resurslarini  asrab  –  avaylashning  muhimligi  keng  jahonda  e’tirof  etila 
boshlandi.  Natijada  qishloq  turizmi  jadal  sur’atlar  bilan  rivojlana  boshlandi. 
Hozirda  esa  odamlarning  (turistlarning)  mahalliy  aholi  bilan  tanishuv    va 
muloqatga  kirishi,  do‘stlashuvi,  qishloq  hayoti  bilan  hamnafas  bo‘lish,  qishloq 
xo‘jalik ishlari bilan shug‘ullanish, qishloq tabiati bag‘rida dam olish, sport bilan 
shug‘ullanish turizmda qishloq turizmining imkoniyatlari katta ekanligini isbotladi. 
So‘ngi yillarda esa qishloq turizmining ko‘p faoliyatligi natijasida dunyoda uning 
ommaviyligini  tobora  oshirib,  kuchaytirib  bormoqda.  Qishloq  turizmini  ekologik 
turizmning  bir  tarmog‘i  deb  talqin  qiluvchilar  ham  o‘zlarini  haq  deb  bilishadi. 
Masalan,  ekologik  turizm  ko‘p  hollarda    tabiat  bag‘rida  joylashgan  qishloqlarda 
yuz  beradi  yoki  turistlar  turistik  infratuzilmalar  va  turistik  xizmatlarni  ekotur 
vaqtida  qishloq  aholisidan  sotib  olishadi.  Jahon  ilmiy  adabiyotida  ekologik 
turizmning nomlanishiga e’tibor bersak, bu holatni tezda ilg‘ab olamiz: 

 
  yumshoq turizm (Soft Tourismus); 

 
  tog‘ turizmi (Mountain Tourismus); 

 
  tabiat turizmi (Nature Tourismus); 

 
  yovvoyi turizm (Wilderness Tourismus); 

 
  yashil turizm (Green Tourismus); 

---

207 
 

 
  sarguzasht turizmi (Adventure Tourismus); 

 
  qishloq turizmi (Agro Tourismus); 

 
  ekoturizm (Ecotourismus). 
Qayd  qilingan  turizmning  barcha  turlari  ham  nomlanishi  ham  albatta  tabiat 
va  uning  resurslarini  eslatib  turadi.    Qayd  qilingan  talablardan  ma’lum  bo‘ladiki, 
qishloq turizmi ko‘p faoliyatlari jihatidan ekoturizmdan ancha farq qiladi. Qishloq 
turizmida turistlar qishloq aholisi (fermer, dehqon, cho‘pon) bilan birga yashaydi, 
ko‘p  hollarda  birga  ishlaydi,    ularning  turmush  kechirishi,  hayot  tarzi  bilan 
qiziqadi.  Shu  jihatlardan  ham  qishloq  turizmini  ekoturizmga  qo‘shish  noto‘g‘ri 
xulosalarni keltirib chiqaradi. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Qishloq  turizmini  rivojlantirishning  nazariy    va  amaliy    asoslarini 
o‘rganishdan quyidagi xulosalar kelib chiqadi: 
1.
 
Qishloq turizmi mehnat resurslarini qo‘shimcha, yangi ish o‘rinlari bilan 
ta’minlashda katta imkoniyatlarni yaratadi; 
2.
 
Tabiat va tabiiy resurslardan foydalanishning yangi texnologiyalarini jalb 
qiladi; 
3.
 
Qishloq  turizmi  ekologik  toza  oziq  –  ovqat  mahsulotlarini  ishlab 
chiqishni ta’minlaydi;