Samarqand iqtisodiyot va servis instituti marketing kafedrasi

Strategik biznes yo‘nalishlar	Bozor sig‘imi mlrd so‘m	“Artel” kompaniyasi sotish hajmi mln/ dona	Asosiy raqobatchining sotish xajmi, mln dona
O‘sish sur’ati
A	3,0	1,0	1,1	15
B	7,0	3,2	2,8	20
S	7,2	3,8	3,0	18
D	13,0	6,5	4,0	22
E	1,2	0,7	0,3	25

1. BKG matritsasini tuzish orqali korxona biznes yo‘nalishlari portfelini tahlil qiling, korxona biznes holati bo‘yicha o‘z tashhisingizni yoriting.
2. Tahlil asosida qanday tavsiyalar berasiz?
3. Har bir biznes yo‘nalishlar bo‘yicha qanday strategiya qabul qilishni tavsiya qilasiz?
5-Topshiriq:

Toshkent shaharidagi korxona qishloq xo‘jaligi uchun uskunalarni ishlab chiqarishga ixtisoslashgan. Quyidagi jadvalda keyingi ikki yilda korxonada ishlab chiqarilgan va sotilgan mahsulotlar hajmi, korxonaning va asosiy raqobatchilarning mahsulotlar ulushlari to‘g‘risida ma’lumotlar barcha mahsulot turlari bo‘yicha keltirilgan.

Mahsulot nomi	Sotish hajmi (mln. so‘m)		2016 yildagi bozor ulushi
	2015 yil	2016 yil	Korxona	Raqobatchi
Uch g‘ildirakli tirkama	15,6	13,2	14	7
Ikki g‘ildirakli tirkama	59,0	764,9	33	21
Mevalar sharbatini ajratuvchi apparat SVSA-308	2900	2500	34	17
O‘t o‘rgich (gazonokosilka)	1850	2400	18	11
Suv purkagichlar	90,0	75,0	12	10
Bog‘ narvonlari (LS 3,5,6,7)	98,0	117,0	14	16

1. Har bir mahsulot turi bo‘yicha bozorning o‘sish sur’atini, korxonaning nisbiy bozor ulushini va har bir mahsulotning umumiy sotuv hajmidagi ulushini aniqlang.
2. BKG matritsasini tuzing. Matritsani tahlil qilish asosida korxonaning har bir tovar turi bo‘yicha strategiyasini ishlab chiqing.
TEST-TOPSHIRIQLAR:
1. Marketingni rejalashtirish deb nimaga aytiladi?
a) korxonada marketing maqsadi, vazifalari, tadbirlari va ularni amalga oshirish vositalari, yo‘llari, harajatlarini aniqlash jarayoni.
b) rasmiy bosma axborot manbalari asosida iqtisodiyot kon’yunkturasi holatini, ayrim bozorlar taraqqiyotini, ayrim mamlakatlar iqtisodiyotini o‘rganish va ular to‘g‘risida tegishli tasavvurlar berish.
c) moddiy boyliklar va xizmatlar muomalasi sohasida qarorlar qabul qilish va ularni nazorat qilish jarayonlarini takomillashtirish maqsadida muntazam holda muammolarni tahlil etish, asosiy qoidalarni yaratish va ma’lumotlarni jamg‘arish.
d) bozorni o‘z joyida o‘rganish va bevosita yaqinlikda bozorning talablari, savdo jarayoni qoidalari, mahsulot, narx va boshqa shartlari bilan har tomonlama tanishish.
2. Marketing nazorati – bu ... .
a) bozorni o‘z joyida o‘rganish va bevosita yaqinlikda bozorning talablari, savdo jarayoni qoidalari, mahsulot, narx va boshqa shartlari bilan har tomonlama tanishish.
b) rasmiy bosma axborot manbalari asosida iqtisodiyot kon’yunkturasi holatini, ayrim bozorlar taraqqiyotini, ayrim mamlakatlar iqtisodiyotini o‘rganish va ular to‘g‘risida tegishli tasavvurlar berish.
c) moddiy boyliklar va xizmatlar muomalasi sohasida qarorlar qabul qilish va ularni nazorat qilish jarayonlarini takomillashtirish maqsadida muntazam holda muammolarni tahlil etish, asosiy qoidalarni yaratish va ma’lumotlarni jamg‘arish.
d) strategik va marketing rejalarining bajarilish natijalarini o‘lchash, tahlil qilish va ularga zaruriy o‘zgartirishlar kiritish jarayoni.