Samarqand iqtisodiyot va servis instituti k. M. Ibodov

12.2.2-jadval 
Marketing kommunikatsiyalarining asosiy turlari va ularning elementlari 
Reklama (Advertising) 
Bosma va tashqi reklama, taqshi va ichki qadoqlash, Kinoteatr, 
risola va bukletlar, Plakat va varaqalar, Kataloglar, Bilbord, 
elektron oyna, DVD-disklar[8,479] 
Sotishni rag‘batlantirish 
(Sales Promotion) 
tanlovlar, o‘yinlar, lotereya o‘yinlari, mukofot va sovg‘alar, sinov 
namunalari, Yarmarki va ko‘rgazmalar, namoyish, taqdimotlar, 
kupon, narx chegirmalarpi, diskont to‘lovlar, sodiqlik dasturlari, 
Muhim voqealar (Events 
and Experiences) 
Sport, ko‘ngil ochish, festivallar, san’at, turli voqealar va 
hodisalar, kompaniya yubileylari va muhim sanalar, muzeylar, 

---

229 
ko‘cha tadbirlari va ommaviy tadbirlar 
PR va jamoatchilik bilan 
aloqalar (Public 
Relations and Publicity) 
Press-kit, omma oldida chiqish, seminar, yillik hisobotlar, hayriya 
tadbirlari, turli nashrlar, jamoatchilik fikri, lobbizm, muhim 
sanalar, kompaniya ichki matbuot va jamoatchiligi 
Direkt marketing (Direct 
and Interactive 
Marketing) 
Tovarlar katalogi, turli jo‘natmalar, telemarketing, elektron 
magazin, faks, elektron pochta, ovozli pochta, kompaniya blogi, 
veb-sahifalar, foydalanuvchilar kontenti 
Mish-mishlar (Word-of-
Mouth Marketing) 
Shaxsiy aloqalar, Chat, Bloglar 
Shaxsiy sotish (Personal 
Selling) 
Mahsulotlarni namoyish qilish, sodiqlik dasturlari, bepul 
namunalar tarqatish, Yarmarkai va ko‘rgazmalar 
§ 12.4. Kommunikatsiya strategiyasini ishlab chiqish va samaradorligini baholash 
Kommunikatsiya samarasini baholash har doim ham o‘ylangandek, mantiqiy 
fikrlarga to‘g‘ri kelmaydi. Buning asosiy sabablari quyidagilar: 
– kommunikatsiya samarasini baholashga qo‘yilayotgan talab, resurslar 
cheklanganligi bois, juda murakkab va mukammal qo‘yilgan; 
– kommunikatsiya rejasini ishlab chiquvchi marktolog yoki marketing bo‘yicha 
menejer 
mazkur 
tizimning 
samaradorlik 
ko‘rsatkichlarini 
oshkor 
etishni 
ma’qullamaydi yoki bunga jur’at qila olmaydi; 
– ommaviy axborot vositalari yoki korxonaning axborot kanallari samaradorlikni 
asosan yakuniy ko‘rsatkichlarga asosan hisoblab chiqishadi yoki kommunikatsiya 
tadbirlari yakunlangach oshkor etilishini ma’qul deb topishadi. 
Marketing kommunikatsiyalari samaradorligini baholash marketing bo‘yicha 
menejerlarda ko‘p vaqt va ortiqcha zo‘riqishni talab etadi. 
Amaliyotda marketing kommunikatsiyalari yoki marketing tizimi samaradorligini 
baholashning quyidagi to‘rt darajasi keng qo‘llanilib kelinadi.