Samarqand iqtisodiyot va servis instituti ekskursiya xizmatini tashkil qilish

Yurakni massaj qilish qoidasi.
14.3. 
Ekskursiya jarayonidagi turli noxush holatlarda
birinchi tibbiy yordam ko'rsatish qoidasi
Jarohat 
teri qoplamalari, shilliq qavatlar yoki a ’zolar butun- 
ligining buzilishidir.
Gid birinchi tibbiy yordamni ko‘rsata turib quyidagilarni 
esda
tutishi lozim:
• 
tibbiy yordamni sovun bilan yuvilgan toza qoMlar bilan 
amalga oshirish kerak. Agar buning iloji bo'lm asa, u holatda q o ‘I
269

---

barmoqlarini yod bilan ishlov berib o ‘tkazishi iozim. jarohatga yu~ 
vilib qurililm agan q o ‘I bilan yaqinlashish man etiiadi;
• jaro h atn i suv bilan yuvish, turli dori vositalarini sepish, 
yod yoki spirt surtish, poroshoklar purkash, m alham lar surkash 
m um kin em as, chunki bu orqali jaro h atg a infeksiya kiritish- 
ga, tez bitm asligiga va jaro hatn i yiringlanishiga sabab boMish 
m um kin;
• jarohat yuzasidan qon quyqasini va yot jismlarni olib tash- 
lamaslik kerak, chunki bu k o ‘p qon ketishlarga sabab bo‘ iishi 
mumkin;
• jarohatdan chiqib turgan a ’zo va to'qim ani hech qachon 
ichkariga kiritishga harakat qilmasdan shu joyni doka bilan yopib 
q o ‘yish kerak;
• jarohatni izolatsion lenta bilan boylamaslik kerak;
• katta jarohatlanishlarda shu joyni im mobilizatsiyalash 
lozim.
Gid birinchi tibbiy yordam k o ‘rsatishda quyidagalarga amal 
qilishi shart:
• aptechkada mavjud bo'lgan individual paketni ochish;
• jarohatga steril boylov materialini qo'yish (jarohatga 
qo‘yilayotgan boylov materialiga q o ‘lni tekizm agan holatda) va 
uni bint bilan bogMash;
• individual paket boMmagan taqdirda toza qoMro'molcha 
yoki materialdan foydalanish;
• jabrlanuvchiga o g ‘riq qoldiruvchi dori berislii kerak.
Jarohatlangan sohaga tuproq tekkanda zudlik bilan shifokorga,
o ‘rta o g ‘ir va og‘ir jarohatlanishlarda zudlik bilan tibbiy muas- 
sasaga murojaat qilish shart. K.o'krak qafasini teshib o'tuvchi 
jarohatlarda jabrlanuvchini zambillarda «yotgan holatda». boshi 
ko‘tarilgan holatda yoki «yarim o ‘tirgan holatda» transportirovka 
qilish kerak. Qorin sohasining shikastlanishlarida jabrlanuvchini 
«yotgan» holatda transportirovka qilish kerak.