Samarqand iqtisodiyot va servis instituti ekskursiya xizmatini tashkil qilish

Ekskursiya hikoyasining aniqligi. Aniqlik degani bu nafaqat mavzudagi, balki keltirilgan faktlardagi aniqlik hamdir. Hikoya qilishda aniqlik materiallami umumiy tarzda havola etish emas, aksincha mavzuni ochib berishda, tushuntirishda aniq material-lardan foydalanish tushuniladi. Hikoya qilishda aniqlik material-laming rang-barangligi (dalillar, misollar. sanalar, raqamlar, famil-iyalar) bilan belgilanadi, deyish noo‘rin. Ekskursiya xizmatida materialning aniqligi - fikming aniqligi, ma’lum bir narsani aniq va konkret shaklda berishdan iborat.
Hikoya qilishning ta ’kidlovchi xususiyati. Gid tarixiy voqea-hodisalami hikoya qilishda u xuddi shu tarzda, aynan shu joyda, sanab o‘tilgan shaxslar unda ishtirok etganligini ishonch bilan ta’kidlaydi. Aniq bir voqeani ta’riflashda hozirgi zamon (o‘tmish yoki kelajakka) bilan bog‘laydi, uni obyektiv isbot sifatida, ma’lum bir shaxs tomonidan amalga oshirilganligiga urg‘u berib o‘tadi. Puxta tayyorlangan va o‘tkazilgan ekskursiya xizmati ekskursant xayolida ko‘rib turgan obyektdan ham ziyoda narsalami ilg‘ab olish imkonini berishi mumkin.

Ko‘pgina ekskursiya xizmati obyektlari unga bog‘liq voqea-hodisalar bilan qiziqarli bo'lishi mumkin. A harfi bilan ekskursiya

118

xizmati obyektini belgilasak, В harfi bilan uning atrofida sodir bo‘lgan voqea-hodisalami keltirsak, unda quyidagi oddiy formu-lani olamiz: A+B. Mazkur formulaning mazmuni ekskursiya xiz­ mati amaliyotida turlicha variantlarga ega. Ularning ayrimlarini keltiramiz.

Ekskursiya jarayonidagi hikoya mavzuni ochib berishdagi ax-

■Ш . ' »
borot hamda tahliliy material hisoblanadi. Gid hikoyasi orqali obyekt, voqea-hodisa to‘g‘risida ma’Iumot beradi, tushuntiradi, ta’riflaydi, ma’lum bir ma’noda uning qiyofasini shakllantiradi. Ekskursiya jarayonida mutaxassislar hikoya qilishning ko‘pgina usullaridan (ma’Iumot berish, tushuntirish, tavsiflash, izohlash) foydalanishadi. Ekskursantning xulosasi nafaqat eshitganlariga, balki ko‘rganlariga ham asoslangan boMadi.