Samarqand iqtisodiyot va servis instituti bektemirov a., Omonov a. A., Xaydarov z. Sh., Niyozov z. D. Tijorat banklari aktiv va passivlarini

 
 
 
 

---

235 
Qisqacha xulosalar 
Moliya bozori – bu moliyaviy xizmatlar taklif etiladigan bozordir. Moliya 
bozorining quyidagi segmentlari mavjuddir: ssuda kapitallari bozori; valyuta 
bozori; qimmatli qogʻozlar bozori; sugʻurta bozori; lizing bozori. 
Ssuda kapitallari bozorida kredit resurslari oldi-sotdi qilinadi. Ssuda 
kapitallari bozorining oʻzi 2 ta segmentga ega: qisqa muddatli pul bozori; kapital 
bozori. Valyuta bozorida turli xil valyutalar oldi-sotdi qilinadi. Qimmatli qogʻozlar 
bozorida qimmatli qogʻozlar oldi-sotdi qilinadi. Sugʻurta bozorida sugʻurta 
xizmatlari taklif etiladi. Lizing bozorida lizing kompaniyalari va tijorat banklari 
tomonidan lizing xizmati taklif etiladi. 
Moliya 
bozori 
instrumentlarini 
boqsharishda 
quyidagi 
usullardan 
foydalaniladi: 
 
orttirish va diskontlash; pullarning kelajakdagi bahosini aniqlash; 
daromadlilikning joriy va toʻliq normasini taʻminlash. 
Elektron pul bozori – bu nomoddiy koʻrinishga ega boʻlgan elektron pullar 
vositasida toʻlovlarni amalga oshirish uchun takshil etilgan maxsus markazdir. 
Elektron
 
pullarning
 
keng
 
tarqalib
 
borayotgan
 
turi
 
boʻlib, raqamli
 
pullar
 
hisoblanadi.
Oxirgi yilarda moliya bozorlarida yuqori tendensiyalarda rivojlanib 
borayotgan chakana elektron toʻlov tizimi vositalaridan biri ―virtual kartalar‖dir.
Elektron choʻntakni toʻldirish va ulardan pul yechish quyidagi usullar bilan 
amalga oshirish mumkin: tijorat banklarida naqd pul bilan; bank kartalari (VISA, 
Master Kard, Uz Kart, Humo kart) yordamida; pochta orqali; Internet-banking 
yordamida; pul oʻtqazmalar tizimlari yordamida; mobil aloqa yordamida. 
Elektron pullar obyekti sifatida ―Bitcoin‖ virtual pullar hisoblanadi. 
Bitcoinning eng katta farqlari shundaki: uning markazlashmaganligi, toʻlovlarning 
anonimligi (yashirinligi), Bitcoin birligi emissiyasini chegaralanganligi (
21 
mln.dan ortiq Bitcoinni emissiya qilish mumkin emas
), hech qanday tashkilot yoki 
davlat tomonidan boshqarilmasligi va b. Uning bu sifatlari birlashib uni 
rivojlangan internet kriptovalyutalari orasida ajralib turishiga yordam beradi. 
Bitcoin 
ham 
kamchiliklardan 
holi 
emas. 
Bulardan 
biri, 
uning 

---

236 
taminlanmaganligidadir. Bitcoin bir oʻzi hech qanday qiymatga ega emas, uning 
qiymati va barqarorligini taminlash va nobarqaroligini oldini olishning yagona 
yoʻli bu uni ommalashtirishda.