Samarqand iqtisodiyot va servis instituti bektemirov a., Omonov a. A., Xaydarov z. Sh., Niyozov z. D. Tijorat banklari aktiv va passivlarini

Aksiya - 
bu boshqa qimmatli qogʻozlardan mutloq farq qilib, aksiya – 
aksiyadorlik jamiyatining ustav fondiga yuridik yoki jismoniy shaxs muayyan 
hissa qoʻshganidan guvohlik beruvchi, aksiya egasining mazkur jamiyat mulkidagi 
ishtirokini tasdiqlovchi hamda dividend olishda, qoida tariqasida, ushbu jamiyatni 
boshqarishda qatnashish huquqini beruvchi, amal qilish muddati belgilanmagan 
qimmatli qogʻozlardir.

---

157 
Obligatsiyalar 
- esa ularning egasi pul mablagʻlari berganligini tasdiq 
etuvchi va qimmatli qogʻozlarning belgilangan qiymatini ularda koʻrsatilgan 
muddatda, qayd etilgan foiz toʻlangan holda, basharti obligatsiyalarni chiqarish 
shartlarida oʻzgacha qoidalar nazarda tutilmagan boʻlsa, qoplash majburiyatini 
tasdiqlovchi qimmatli qogʻozlardir. Tijorat banklari faqatgina korporativ 
obligatsiyalarning emissiya faoliyati bilan shugʻillanadi.
Depozit sertifikatlari –
bu pul mablagʻlari – omonatga qoʻyilgani 
toʻgʻrisidagi, omonatchi yoki uning huquqiy vorisini belgilangan muddat 
tugagandan keyin omonat soʻmmasini va unga tegishli foizlarni olishga boʻlgan 
huquqini tasdiqlovchi bank – emitent guvohnoma deyiladi. Depozit sertifikatlarini 
chiqarish va roʻyxatdan oʻtkazish koidalarini Oʻzbekiston Respublikasi Markaziy 
banki belgilaydi.
Veksel-
beruvchining yoxud vekselda koʻrsatilgan boshqa toʻlovchining 
vekselda nazarda tutilgan muddat kelganda veksel egasiga muayyan summani 
toʻlash yuzasidan qatʻi majburiyatini tasdiqlovchi qimmatli qogʻoz veksel 
hisoblanadi.
Qimmatli qogozlarning hosilalari –
daromadi (zarari) bir yoki bir necha 
bozor koʻrsatkichlari (indekslari) mazmuniga bogʻliq boʻlgan qimmatli 
qogozlardir. Qimmatli qogʻozlarning hosilalari opsionlar, fyucherslar va boshqa 
moliyaviy vositalar tarzida chiqarilishi mumkin. Opsion-shartnoma boʻlib, uning 
egasiga qimmatli qogʻozlarni yoki tovarlarni bitimda qayd etilgan narxda 
belgilangan muddatda xarid qilish huquqini beradi. Fyuchers shartnoma boʻlib, 
muayyan qimmatli qogozlar va boshka moliyaviy vositalarni yoki tovarlarni 
shartnomada belgilab qoʻyilgan narxda belgilangan kelgusi sanada xarid qilish 
yoki sotishdan iborat soʻzsiz majburiyatini tasdiqlaydi.