Samarqand davlat universiteti tabiiy fanlar fakulteti

(Deuterostomia)  ajratiladi.  Birlamchi  og’izlilarga  halqali  chuvalchanglar, 
mollyuskalar,  bug’imoyoqlilar  va  onixoforalar  kiradi.  Ularning  embrional 
rivojlanishi davrida hosil bo’lgan birlamchi og’iz yoki blastopor, voyaga yetgan 
davrda  ham  og’iz  teshigi  bo’lib  qoladi.  Ikkilamchi  og’izlilarda  esa  embrional 
rivojlanish  davrida  hosil  bo’lgan  birlamchi  og’iz  (blastopor)  voyaga  yetgan 
hayvonning  chiqarish  teshigiga  aylanadi,  haqiqiy  og’iz  esa  keyinchalik 
chiqarish  teshigi  joylashgan  qarama-qarshi  qutbda  hosil  bo’ladi.  Bu  guruhga 
ignatanlilar, 
yarim 
xordalilar 
va 
xordalilar 
kiradi. 
Lekin 
ayrim 
hayvonlarnixususan pogonoforalar (Pogonophora), qiljag’lilar (Chaetognatha) 
va  paypaslagichlilar  (Tentaculata)  ning  tuzilishidagi  ayrim  xususiyatlar  va 
embrional  rivojlanishining  ba’zi  belgilari  ikkala  guruh  belgilaridan  chetga 
chiqadi. 
 
Ehtimol keyingi uch tip hayvonlarining evolyusion rivojlanishi o’ziga xos 
yo’l  bilan  borgandir.  Bu  yo’l  birlamchi  og’izlilar  va  ikkilamchi  og’izlilarga 
nisbatan mustaqil rivojlanish yo’li bo’lishi mumkindir.