Samarqand davlat universiteti isoqjon negmatov ijtimoiy ishning etik

Mas’uliyat va profilaktik e’tibor. 
Ijtimoiy ishchi mijozning o‘ziga xos 
muammolarini hal qilish bilan shug‘ullanib, o‘z faoliyati natijalari, ijtimoiy 
yordamning sifati va samaradorligi, o‘z vaqtida va samaradorligi va uning 
oqibatlari uchun shaxsiy javobgarlikni o‘z zimmasiga oladi. Ijtimoiy ishchi ham 
o‘z faoliyati natijalari uchun jamiyat oldida javobgardir. U nafaqat o‘z mijozi va 
uning ijtimoiy muhitidagi munosabatlarni uyg‘unlashtirish uchun, balki ushbu 
shaxsning bir qator obyektiv yoki subyektiv sabablarga ko‘ra pasaygan ijtimoiy 
holatini tiklash, yaxshilash, uning faol shaxsiy va ijtimoiy hayotini tiklashga 
yordam berish uchun mo‘ljallangan. 
“Ijtimoiy ishchi ham o‘zi, ham oilasi oldida javobgardir. Uning 
mijozlarining ko‘plab muammolarini hal qilishda doimiy ishtirok etishi, ular bilan 
402
 Кодекс этики социального педагога и социального работника // Социальная работа. 2006. № 1 //Режим 
доступа http://socpedagogika.narod.ru/Kodeks.html 71 с. 

---

332 
muammolari, ehtiyojlari, fojialari, baxtsizliklari bilan yashash obyektiv ravishda 
“charchashga”, hissiy sezgirlik chegarasining pasayishiga, hamdardlikning 
susayishiga va kinikizmning rivojlanishiga olib keladi. Har bir ijtimoiy xodim 
o‘zini ham shaxsiy manfaatlari, ham mijozlari manfaatlari uchun himoya qila olishi 
shart”
403
. 
Ijtimoiy ishchilar ham o‘z kasbi uchun mas’uldir, uning obro‘sini, 
jamiyatdagi ijtimoiy mavqeyini, jamiyatning har xil turlari va turlaridagi 
shaxslararo va guruhlararo aloqalardagi ahamiyatini oshiradi, uning yoshlar uchun 
jozibadorligini ta’minlaydi va yosh mutaxassislarni ijtimoiy ishchi kasbiga 
qo‘shadi. 
Shu bilan birga, jamiyat, mijoz va ijtimoiy ishchi o‘rtasidagi o‘zaro 
munosabatlar sharoitida bunday o‘zaro ta’sir natijalari uchun barcha javobgarlik 
faqat ijtimoiy ishchiga yuklanishi mumkin emasligini hisobga olish muhimdir. 
Mijoz bilan birgalikdagi harakatlarning uzoq muddatli natijalari va ularning 
oqibatlari uchun faqat ijtimoiy ishchidan va shaxsiy javobgarlikni kutish asossiz: 
muammo hal etilgach, mijoz bilan aloqa yo‘qolishi mumkin; mijoz o‘zining 
dolzarb muammolarini hal qilish uchun ijtimoiy ishchi bilan birgalikdagi faoliyat 
natijalaridan mustaqil ravishda foydalanish huquqiga ega; natija ushbu 
muammolarning mohiyatiga va mijozning axloqiy xususiyatiga bog‘liq va 
boshqacha bo‘lishi mumkin. 
O‘zining professional vazifalarini yomon bajargan taqdirda, mutaxassis 
nafaqat mijozga zarar etkazishi va ijtimoiy xizmatning obro‘siga putur etkazishi, 
balki mijozning qiyin hayotiy holatini qaytarishi va shu bilan o‘z ishini ikki 
baravar oshirishi mumkin. Shu sababli, ijtimoiy ish mutaxassisi muammoli 
vaziyatni hal etishga to‘liq javobgarlik va oqibatlari to‘g‘risida xabardorlik bilan 
yondashishi, shuningdek, mijoz uchun profil’’aktika choralarini ko‘rishi kerak.