Samarqand davlat universiteti Inson resurslarini boshqarish fakulteti 203-guruh talabasi O’roqov Firdavsning Buxgalteriya fanidan tuzgan mustaqil ishi taqdimoti

Jurnal - orderlarning -yakunlari bir yilga ochiladigan Bosh daftarga ko’chiriladi va ularda faqat bir oylik oborot aks ettiriladi. Bosh daftarda har bir schyot bo’yicha oborotlar ko’rsatiladi va qoldiqlar chiqariladi; schyotning krediti bo’yicha oborotlar umumiy yakun bilan beriladi (chunki ular jurnal -orderlarda ochiq beriladi), debeti bo’yicha esa korrespondensiyalanuvchi schyotlar bo’yicha beriladi (har xil jurnallarga tarqatilib yuborilgan debetli oborotning korrespondensiyasini ko’rsatish uchun).

• Jurnal - orderlarning -yakunlari bir yilga ochiladigan Bosh daftarga ko’chiriladi va ularda faqat bir oylik oborot aks ettiriladi. Bosh daftarda har bir schyot bo’yicha oborotlar ko’rsatiladi va qoldiqlar chiqariladi; schyotning krediti bo’yicha oborotlar umumiy yakun bilan beriladi (chunki ular jurnal -orderlarda ochiq beriladi), debeti bo’yicha esa korrespondensiyalanuvchi schyotlar bo’yicha beriladi (har xil jurnallarga tarqatilib yuborilgan debetli oborotning korrespondensiyasini ko’rsatish uchun).
• Bosh daftar, jurnal - orderlar, ko’p martalik va guruhlovchi vedomostlarning ma’lumotlaridan buxgalteriya balansi va hisobotni tuzish uchun foydalaniladi.
• Jurnal - order shakli oldingi hisob shakllariga qaraganda, axborotni, ayniksa, qo’l bilan ishlash sharoitida hisobni yuritishning mehnat sig’imini pasaytirishi bilan, albatta, afzalliklarga ega. Shuning uchun u faqat sanoatda emas, balki boshqa tarmoqlarda ham keng qo’llanila boshlagan.
• Jurnal - order shaklining asosiy registri hisoblangan jurnal-orderlar (memorial - order shaklidagi bosh daftardagidek) xo’jalik operasiyalarini shaxmat tamoyilida aks ettirishga asoslangan.

Jurnal - orderlar ikki yo’naliщda - debetli yoki kreditli belgi bo’yicha tuzilishi mumkin. Kreditli belgi qulayroq deb qabul qilingan, chunki u tovar - moddiy boyliklar va pul mablag’laridan foydalanish ustidan nazoratni amalga oshirishga xizmat qiladi, shuning uchun ham u jurnal - orderlarni tuzishda qabul qilingan. Uning mohiyati shundan iboratki, har bir jurnal - orderlarda mazkur sintetik schyotning (yoki bir turdagi schyotning) kreditli oborotsi ular bilan korrespondensiyalanuvchi debetlanadigan schyotlar bo’yicha aks etgiriladi.

• Jurnal - orderlar ikki yo’naliщda - debetli yoki kreditli belgi bo’yicha tuzilishi mumkin. Kreditli belgi qulayroq deb qabul qilingan, chunki u tovar - moddiy boyliklar va pul mablag’laridan foydalanish ustidan nazoratni amalga oshirishga xizmat qiladi, shuning uchun ham u jurnal - orderlarni tuzishda qabul qilingan. Uning mohiyati shundan iboratki, har bir jurnal - orderlarda mazkur sintetik schyotning (yoki bir turdagi schyotning) kreditli oborotsi ular bilan korrespondensiyalanuvchi debetlanadigan schyotlar bo’yicha aks etgiriladi.
• Hisobnnng jurnal - order shakli (ko’pchilik schyotlar bo’yicha) sintetik va analitik hisobni birga olib borish, hisobot ko’rsatkichlarini bevosita hisob registrlarining o’zidan olish, ish amallari sonini qisqartirish va xo’jalik operasiyalarini aks ettirishni ancha tartibga solish imkonini ta’minlaydi.
• Sintetik va analitik hisobni bir martalikda yuritish uchun chiziqli (lineynыy) yozuv va summalarni analitik qismlar bo’yicha guruhlash usullaridan foydalaniladi.
• Summalarni ko’rsatish uchun ikkita ustun: «yil boshidan hisobot oyigacha» va «joriy oy uchun» ustuni keltirilgan. Bu ustunlarning qar biri «debet» va «kredit» ustunlariga bo’linadi.